Мазмұны
Тарақандармен күресу шыдамдылықты, мұқияттықты және жүйелі әрекетті қажет етеді. Бұл жәндіктер кез келген жағдайға тез бейімделіп, бірнеше апта бойы тамақсыз өмір сүре алады. Олардың үйде пайда болуы тек жағымсыз ғана емес, сонымен қатар қауіпті, себебі тарақандар түрлі ауру тудыратын бактерияларды тасымалдайды. Көбіне олар тағам қалдықтары немесе ылғал көп жерлерде пайда болады. Мәселені тиімді шешу үшін олардың не себепті пайда болатынын түсініп, сенімді әдістерді таңдау қажет.
Тарақандардың пайда болу себептері
Күресті бастамас бұрын, неге олар дәл сіздің пәтеріңізде пайда болғанын анықтау маңызды. Көбінесе бұл тағам мен суға жеңіл қолжетімділікті білдіреді.
Ең жиі кездесетін себептерге мыналар жатады:
- жуылмай ұзақ тұрған ыдыс-аяқ;
- үстелде немесе еденде қалған тамақ қалдықтары;
- уақытында шығарылмаған қоқыс;
- су ағатын крандар мен құбырлар, артық ылғал тудырады;
- қабырғалардағы және плинтус астындағы жарықтар мен саңылаулар, онда жәндіктер жасырынады.
Осы факторларды жойсаңыз, тарақандардың саны біртіндеп азаяды, себебі олар тамақ пен судан ұзақ уақытқа айырылса, тіршілік ете алмайды.
Үй жағдайында күресу тәсілдері
Егер жәндіктер әлі көбеймеген болса, қарапайым халықтық әдістер жақсы нәтиже береді. Бұл тәсілдер адамдар мен үй жануарлары үшін қауіпсіз, алайда тұрақты қолдануды талап етеді.
Тарақандарды жоюдың танымал әрі тиімді тәсілдері мыналар:
- бор қышқылын пісірілген жұмыртқа немесе картоппен араластырып, жәндіктер жиналатын жерлерге қою;
- еден мен плинтус бетін нашатыр спирті ерітіндісімен сүрту, себебі оның иісі тарақандарды үркітеді;
- лаванда, жалбыз немесе эвкалипт эфир майларын пайдалану, олар өткір иіспен қорғаныс қабатын жасайды;
- сода мен қант қоспасынан жасалған тұзақтар, ересек жәндіктерді жоюға көмектеседі.
Бұл тәсілдер популяцияны азайтады, бірақ егер үйде тарақандар көп болса, күшті құралдар қажет болады.
Химиялық құралдар
Халықтық әдістер нәтиже бермесе, арнайы химиялық препараттарға жүгінуге болады. Қолданар алдында нұсқаулықты мұқият оқып, қауіпсіздік шараларын сақтау керек.
Химиялық құралдардың бірнеше түрі бар, олардың әрқайсысының өз артықшылығы бар:
- Гельдер. Қол жетпейтін жерлерге жағуға ыңғайлы, ұзақ әсер етеді және иісі аз. Тарақан гельді жеп, басқа жәндіктерге жұқтырады, содан кейін бәрі өледі.
- Аэрозольдер. Көрінетін тарақандарды тез жояды, бірақ жұмыртқаларға әсер етпейді. Бұл құрал қосымша көмек ретінде тиімді.
- Ұнтақтар. Оларды тоңазытқыштың астына, пеш маңына және қоқыс шелегінің қасына себеді. Ұзақ әсер ететін улы тосқауыл қалыптастырады.
- Тұзақтар. Алдын алу үшін қолайлы, құрамында у жоқ, бірақ жәндіктердің санын бақылауға көмектеседі.
Бірнеше әдісті қатар қолдану кешенді нәтиже береді және қайта пайда болуына жол бермейді.
Кәсіби дезинсекция
Егер тарақандар тым көбейіп кетсе, мамандардың көмегіне жүгінген жөн. Арнайы өңдеу ересек жәндіктермен қатар олардың дернәсілдерін де жояды.
Кәсіби дезинсекцияның артықшылықтары:
- адамдарға зиянсыз заманауи препараттарды пайдалану;
- барлық бөлмені толық өңдеу;
- ұзақ әсер ететін қорғаныс нәтижесі;
- мамандардың алдын алу бойынша кеңестері.
Өңдеуден кейін бірнеше күн бойы еден мен желдеткіш торларды жумай, әсерін сақтаған дұрыс.
Алдын алу шаралары
Тарақандарды қайтадан жоюдан гөрі олардың пайда болмауын қамтамасыз ету әлдеқайда оңай. Үйді таза ұстап, қарапайым ережелерді сақтау арқылы бұл мәселені болдырмауға болады.
Басты алдын алу шаралары:
- Үнемі тазалық сақтау. Үстелде қалдық қалдырмай, ыдысты дер кезінде жуу.
- Тамақты жабық ыдыста сақтау. Ең дұрысы – герметикалық контейнерлер пайдалану.
- Қоқысты дер кезінде шығару. Әсіресе жазда, жәндіктер белсенді кезде.
- Жарықтар мен саңылауларды бітеу. Бұл тарақандардың көрші пәтерлерден өтуіне жол бермейді.
- Алдын алу тұзақтарын қою. Белгілі орындарға орналастыру арқылы тарақандардың бар-жоғын бақылауға болады.
Тіпті тарақандар жоғалғаннан кейін де осы ережелерді ұстанған жөн, себебі тазалық пен тәртіп – ең сенімді қорғаныс.
Тарақандар – жағымсыз, бірақ жеңуге болатын жәндіктер. Ең бастысы – әрекетті жүйелі түрде жүргізу. Алдымен олардың көбеюіне жағдай жасайтын факторларды жойып, үй жағдайындағы немесе химиялық әдістерді қолдану керек. Егер мәселе күрделі болса, кәсіби дезинсекция көмектеседі. Тарақандардан құтылған соң тазалықты сақтау, су мен тағам қалдықтарына жол бермеу қажет. Тұрақты алдын алу шаралары пәтеріңізді таза, жайлы және жәндіктерсіз ұстауға мүмкіндік береді.
