Мазмұны
Күн сайын біз тоңазытқышқа әртүрлі тағам түрлерін қоямыз, бірақ оны дұрыс істеп жүрміз бе деп көп ойланбаймыз. Тағамдарды дұрыс орналастырмау олардың тез бұзылуына, пайдалы қасиеттерінің жоғалуына немесе зиянды бактериялардың көбеюіне әкелуі мүмкін. Азық-түліктің балғындығын және қауіпсіздігін сақтау үшін суыту ережелерін білу маңызды. Тоңазытқыш ішін ұқыпты ұйымдастыру тек орын үнемдеп қана қоймай, өнімдердің жарамдылық мерзімін де ұзартады. Ендеше, үй жағдайында әртүрлі тағамдарды сақтау үшін ең тиімді тәсілдерді қарастырайық.
Азық-түлікті сақтау негізгі ережелері
Тоңазытқыш тұрақты температураны ұстап тұрса да, оның ішінде суық деңгейі әртүрлі аймақтар болады. Өнімдердің бұзылмауы үшін әрқайсысын өзіне лайықты бөлікке қою қажет.
- ет, балық және теңіз өнімдері төменгі сөреге қойылуы керек, себебі онда температура шамамен 0–2 °C аралығында болады;
- сүт өнімдерін ортаңғы деңгейге қойған жөн, мұнда салқын бірқалыпты сақталады;
- көкөністер мен жемістерді төмендегі арнайы жәшіктерге салған дұрыс, олар қажетті ылғалдылықты қамтамасыз етеді;
- дайын тағамдарды жоғарғы сөрелерде сақтау керек, осылайша олар шикі өнімдермен жанаспайды;
- сусындар мен тұздықтарды есіктегі бөлімге қоюға болады, себебі ол жерде температура сәл жылырақ болады.
Осы қарапайым ережелер тағамдардың дәмін және сапасын ұзақ уақыт сақтауға мүмкіндік береді.
Температура мен ылғалдылық деңгейі
Тоңазытқыштағы тұрақты температура мен ылғалдылық – ұзақ сақтаудың кепілі. Қазіргі заманғы үлгілерде әр бөлікке жеке температура орнатуға болады, бұл тағамдардың қасиеттерін сақтауға көмектеседі.
- Тоңазытқыш ішіндегі орташа температура шамамен +4 °C болуы керек. Бұл көрсеткіш көп тағам түрлеріне жарамды.
- Мұздатқыштағы температура шамамен –18 °C деңгейінде болуы қажет. Мұндай суық өнім құрылымын бұзбай сақтайды.
- Жасыл жапырақты көкөністер мен шөптерге 80–90 % ылғалдылық қажет, бұл олардың кеуіп кетпеуіне көмектеседі.
- Тоңазытқышты пешке немесе жылыту батареясына жақын қоюға болмайды, себебі бұл оның тиімділігін төмендетеді.
Температураны және ылғалдылықты бір деңгейде ұстап тұру тағамның балғындығын едәуір ұзартады.
Әртүрлі өнімдерді сақтау ерекшеліктері
Әр тағам түрінің өзіне тән қасиеті бар, сондықтан сақтау тәсілі де соған сай болуы керек.
Ет, балық және жұмыртқа
Бұл өнімдер тез бұзылатын болғандықтан, ең төмен температурада сақталуы тиіс.
- етті тығыз жабылатын контейнерде немесе арнайы қапшықта сақтау керек, ол сұйықтықтың ағуына жол бермейді;
- балықты сатып алғаннан кейін бір тәулік ішінде қолдану қажет, ал егер пісірілмесе, мұздатқан жөн;
- жұмыртқаны өз қорабында ұстаған дұрыс, бұл оларды бөтен иістерден қорғайды.
Осындай ережелер өнімдердің табиғи дәмін сақтап, бактериялардың көбеюін тежейді.
Сүт өнімдері
Сүт, қаймақ немесе ірімшікті тоңазытқыштың салқын бөлігіне қою қажет, бірақ артқы қабырғаға тым жақын емес, себебі онда мұз түзілуі мүмкін.
- ашылған қаптамаларды жақсылап жабу керек, әйтпесе олар бөтен иістерді тез сіңіреді;
- қатты ірімшіктерді пергаментке орау пайдалы, бұл олардың кеуіп кетуіне жол бермейді;
- айран мен йогуртты қаптамада көрсетілген мерзімде пайдалану керек, себебі ашылғаннан кейін олар тез бұзылады.
Бұл кеңестер сүт өнімдерінің сапасын ұзақ уақыт сақтауға мүмкіндік береді.
Көкөністер, жемістер және көк шөп
Өсімдік тектес өнімдерге ерекше күтім қажет, себебі олар температура мен ылғалдылықтың өзгерісіне сезімтал.
- картоп, пияз және сарымсақты тоңазытқышта сақтауға болмайды, олар суықта тез бұзылады;
- алма, алмұрт және жүзім шамамен +4 °C температурасында жақсы сақталады;
- көкті сәл дымқыл қағазға орап немесе аз мөлшерде суы бар ыдыста сақтау пайдалы.
Көкөністер мен жемістердің жағдайын үнемі тексеру зең мен жағымсыз иістің пайда болуын болдырмайды.
Иістердің араласпауын қалай қамтамасыз етуге болады
Тоңазытқыштағы жағымсыз иістер көбіне дұрыс сақтамаудан туындайды. Бұған жол бермеу үшін қарапайым ережелерді ұстану жеткілікті.
- Барлық тағамдарды жабық контейнерлерде немесе тағамдық үлдірмен сақтау керек, сонда иістер араласпайды.
- Сөрелерді үнемі сүртіп, ескі қалдықтарды алып тастау қажет. Тіпті кішкентай бөлшек те жағымсыз иіс шығару көзі болуы мүмкін.
- Табиғи иіс сіңіргіш ретінде ашық сода не кофе дәндерін қоюға болады, олар иісті жақсы бейтараптандырады.
Мұндай әдістер тоңазытқыштың тазалығын және жағымды иісін сақтайды.
Ішкі кеңістікті тиімді ұйымдастыру
Өнімдерді дұрыс орналастыру – тек ыңғайлылық емес, сонымен қатар гигиеналық талап. Ұтымды орналасу өнімдердің жарамдылық мерзімін бақылауды жеңілдетеді.
- бірінші кезекте қолданылатын өнімдерді алдыңғы қатарға қою керек;
- жаңа алынған тағамдарды артқы бөлікке орналастыру дұрыс;
- үлкен ыдыстарды төменгі сөрелерге қойған ыңғайлы;
- ұсақ қаптамаларды пластик контейнерлерге салып сақтау реттілікті қамтамасыз етеді.
Дұрыс ұйымдастырылған кеңістік қажетті затты тез табуға және тәртіпті сақтауға көмектеседі.
Тоңазытқышта азық-түлікті дұрыс сақтау – отбасы денсаулығы мен үнемнің кепілі. Температура мен тазалықты сақтау, сондай-ақ өнімдерді дұрыс орналастыру олардың бұзылуын және микробтардың пайда болуын болдырмайды. Әр тағам түріне жеке жағдай қажет екенін ұмытпау маңызды. Уақтылы тазалау мен жарамдылық мерзімін бақылау балғындықты ұзақ уақыт сақтауға мүмкіндік береді. Ұқыпты ұйымдастырылған тоңазытқыш ас әзірлеуді жеңіл әрі жағымды етеді.
