Цюрих – бұл Швейцарияның экономикалық орталығы ғана емес, ежелгі сәулет, Альпі табиғаты және заманауи өмір салты үйлескен ерекше қала. Ол Еуропаның қаржылық жүрегі атанғанымен, әлемдегі ең жасыл әрі жайлы қалалардың бірі болып қала береді. Мұнда көне көшелер мен мөлдір көлдердің арасында инновациялар туып, мәдени мұра сақталып, мінсіз тәртіп орнаған. Қала өткен мен бүгіннің үйлесімін сезінуге мүмкіндік береді. Төменде сіз білмеуі мүмкін Цюрих туралы ең қызықты және танымдық деректер келтірілген.
- Цюрих – Швейцарияның ең ірі қаласы, бірақ ел астанасы емес. Мұнда 440 мыңнан астам тұрғын өмір сүреді, ал қала агломерациясымен бірге халқы бір жарым миллионнан асады. Қаланың көлемі үлкен болғанымен, ол швейцарлық өмір салтына тән тыныштық пен тәртіпті сақтап отыр.
- Қала көркем Цюрих көлінің жағасында орналасқан, оның ұзындығы шамамен 40 шақырым. Көлдің суы соншалық таза, оны ешқандай сүзгісіз ішуге болады. Жағалауында саябақтар, серуен жолдары мен жағажайлар бар, олар тұрғындардың сүйікті демалыс орындарына айналған.
- Лиммат өзені қаланы екі бөлікке бөліп тұр – ортағасырлық тар көшелері бар көне қала және заманауи банктер мен кеңселер орналасқан жаңа аудан. Өзеннің үстінен оннан астам көпір салынған, олардың әрқайсысының өзіндік тарихы бар. Ең көне көпірлердің бірі – XIII ғасырда тұрғызылған Мюльег көпірі.
- Қазіргі Цюрих аумағында адамдар екі мың жылдан астам уақыт бұрын өмір сүрген. Археологиялық қазбалар мұнда кельттер мен римдіктер қоныстанғанын дәлелдейді, ал римдіктер бұл қаланы Турик деп атаған. Сол кезден бастап қала маңызды сауда және мәдени орталыққа айналды.
- Цюрих Еуропаның қаржы жүрегі болып саналады. Мұнда 100-ден астам банктің штаб-пәтері орналасқан, олардың ішінде UBS және Credit Suisse сияқты ірі қаржы ұйымдары бар. Дәл осы қалада швейцариялық банк құпиялылығы жүйесі қалыптасқан, ол сенімділіктің символына айналған.
- Қаланың басты көшесі – Банхофштрассе дүние жүзіндегі ең қымбат сауда көшелерінің бірі саналады. Мұнда әлемге әйгілі сағат және зергерлік брендтердің бутиктері орналасқан. Бұл көше сән мен мәртебенің шынайы белгісі болып есептеледі.
- Цюрих үнемі әлемдегі ең жайлы және қауіпсіз қалалардың қатарына кіреді. Халықаралық рейтингтер оны тазалық, қауіпсіздік және ұйымдасқандық бойынша үздіктер қатарына қосады. Мұнда жоғары өмір сапасы табиғатты құрметтеу және мәдени мұраны сақтау дәстүрімен үйлеседі.
- Қаланың басты көрікті орындарының бірі – екі мұнаралы Гроссмюнстер шіркеуі. Аңыз бойынша, оны Карл Ұлы Феликс пен Регула есімді әулиелердің қабірін тапқан жерінде тұрғызған. Бұл ғимарат Швейцариядағы Реформация қозғалысының орталығына айналды.
- Сондай-ақ, қаладағы әйгілі Фраумюнстер шіркеуі Марк Шагалдың түрлі-түсті витраждарымен танымал. Бұл туындылардың көркемдігі мен мағына тереңдігі оларды әлемдегі ең әдемі витраждардың қатарына енгізеді. Шагалдың жұмыстары қала мәдениетінің асыл мұрасына айналған.
- Цюрихте 50-ден астам музей мен жүзге жуық көркем галерея бар. Ең әйгілісі – Кунстхаус өнер музейі, мұнда Моне, Ван Гог, Пикассо және Джакометти сияқты шеберлердің туындылары сақталған. Бұл Еуропадағы ең маңызды көркем қорлардың бірі.
- Қала әлемге әйгілі Цюрих техникалық университетімен (ETH Zürich) мақтана алады. Ол әлемдегі үздік бес университеттің қатарына кіреді. Альберт Эйнштейн осы университеттің түлегі әрі кейіннен профессор болған. Мұнда көптеген ғылыми жаңалықтар мен технологиялық жетістіктер дүниеге келген.
- Цюрихтің қоғамдық көлік жүйесі әлемдегі ең тиімділердің бірі болып саналады. Трамвайлар, автобустар, пойыздар мен өзен кемелері сағаттай дәл жұмыс істейді. Кестеден кешігу сирек кездеседі, сондықтан қала тұрғындары мен туристер бұл жүйеге ерекше сенім артады.
- Цюрих өте жасыл қала, оның шамамен үштен бірі саябақтар мен бақтарға тиесілі. Ең танымалдарының бірі – 15 мыңнан астам өсімдік түрі өсетін Ботаникалық бақ. Сондай-ақ Лиммат пен Силь өзендері түйіскен тұста орналасқан Платтеспиц саябағы ерекше сүйіспеншілікке ие.
- Қызығы, дәл осы қалада ХХ ғасырдың басында дадаизм атты өнер бағыты пайда болған. 1916 жылы «Вольтер» кабаресінде ақындар мен суретшілер соғысқа қарсы жаңа көркем қозғалыс құрды. Бүгінде бұл орын музей және мәдени орталық ретінде жұмыс істейді.
- Әр жаз сайын Цюрих көлінде әлемдегі ең ірі техно-парадтардың бірі – Street Parade өтеді. Бұл шара жүздеген мың адамды біріктіріп, қаланы алып би алаңына айналдырады. Фестиваль еркіндік пен жастардың қуатын бейнелейді.
- Қыс мезгілінде Цюрих нағыз ертегіге айналады. Қала орталығы Рождестволық шамдармен жарқырап, теміржол вокзалындағы жәрмеңке Еуропадағы ең үлкен жабық базарлардың біріне айналады. Мұнда швейцариялық шоколад, ірімшік және дәстүрлі глинтвейн сатылады.
- Қаланың ең танымал орындарының бірі – ХХ ғасыр басында ашылған Café Odeon кафесі. Мұнда Альберт Эйнштейн, Ленин, Джеймс Джойс және басқа да атақты тұлғалар жиналған. Бұл жер бүгін де шығармашылық адамдардың кездесетін нүктесі болып қала береді.
- Цюрихте 1200-ден астам фонтан бар, олардың бәрінен ішуге жарамды таза су ағады. Бұл көрсеткіш бойынша қала Еуропадағы көшбасшылардың бірі саналады. Жергілікті тұрғындар әзілмен: “Цюрихте фонтан табу қоқыс жәшігін табудан оңай”, – дейді.
- Қаланың ұлттық тағамдарының бірі – “Zürcher Geschnetzeltes” деп аталатын телятинадан жасалған кремді тұздықтағы тағам. Оны әдетте рёштимен бірге ұсынады. Бұл Цюрихтің аспаздық символына айналған дәмді тағам.
- Цюрихте Біріккен Ұлттар Ұйымының Зияткерлік меншік институты және халықаралық стандарттау қоғамы сияқты ұйымдардың кеңселері орналасқан. Бұл қаланың ғылым, дипломатия және қаржы саласындағы жаһандық маңызын айқындайды.
Цюрих – тарих, мәдениет, инновация мен табиғат үйлескен ерекше қала. Оның көшелері тыныштық пен тәртіпке толы, ал көл мен таулар оған ерекше көрік береді. Бұл таңғажайып деректер Цюрихтің тек Швейцарияның жүрегі ғана емес, әлемдегі ең жайлы өмір сүруге болатын қалалардың бірі екенін дәлелдейді. Ол өткенді құрметтей отырып, заманауи өмірмен үйлесімді өмір сүрудің үлгісін көрсетеді.
