Жылқылар – адамзаттың ежелден келе жатқан сенімді серіктерінің бірі, олар өркениеттің дамуына үлкен үлес қосты. Олар ауыл шаруашылығында, әскери жорықтарда, көлікте және тіпті емдік терапияда пайдаланылған. Күші, төзімділігі және ақылдылығымен бұл жануарлар әрдайым таңданыс тудырды. Сіз білмеуіңіз мүмкін, бірақ жылқы адамның эмоциясын тануға қабілетті, ал оның жүрегі бір минутта 30 литрден астам қанды айдай алады. Енді осы керемет жануарлар туралы тағы да қызықты деректермен танысайық.
- Қазіргі жылқылардың арғы аталары 55 миллион жылдан астам уақыт бұрын пайда болған. Олар қазіргі түлкілер мен иттерге ұқсас шағын жануарлар болған. Эволюция барысында олардың дене көлемі ұлғайып, ашық далада өмір сүруге бейімделген.
- Жылқылардың көру қабілеті ерекше, олар қоршаған ортаны 360 градусқа жуық шолып қарай алады. Олар басын бұрмай-ақ бүйір жағындағы және артындағы заттарды көре алады. Дегенмен, олардың тура алдындағы кішкентай соқыр аймағы бар, бұл кейде арақашықтықты бағалауды қиындатады.
- Жылқының жүрегі өте күшті және минутына 38 литрге дейін қан айдай алады. Оның орташа салмағы шамамен 4 келі, бұл ұқсас көлемдегі басқа сүтқоректілермен салыстырғанда әлдеқайда үлкен. Бұл ерекшелік жылқыларға ұзақ қашықтықтарды шаршамай жүгіруге мүмкіндік береді.
- Жылқылар әрі жатқан күйде, әрі тұрған күйде ұйықтай алады. Бұл олардың буындарының ерекше құрылымына байланысты, ол денесін тепе-теңдікте ұстап тұруға мүмкіндік береді. Дегенмен, толыққанды тынығу үшін оларға кейде жату қажет.
- Олардың есту қабілеті өте жақсы дамыған және адамның есту қабілетінен асып түседі. Жылқының құлақтары бір-біріне тәуелсіз 180 градусқа бұрыла алады, бұл оларға әртүрлі бағыттағы дыбыстарды естуге мүмкіндік береді. Бұл қасиет оларды қауіпті сезуге және басқа жылқылармен қарым-қатынас жасауға көмектеседі.
- Жылқылар адамның эмоциясын бет-әлпеті мен дауыс ырғағы арқылы тани алады. Зерттеулер олардың адамдардың түрін есінде сақтап, оларды жағымды немесе жағымсыз әсермен байланыстыратынын көрсетті. Бұл оларды ең ақылды жануарлардың біріне айналдырады.
- Жылқылардың есте сақтау қабілеті керемет дамыған, олар маршруттарды, адамдардың жүздерін және бұйрықтардың ретін есте сақтай алады. Олар өздері жақсы көретін иелерін тіпті бірнеше жылдан кейін де тани алады. Бұл қасиет әсіресе спортта және полиция қызметіндегі жылқылар үшін маңызды.
- Ең жоғары жылдамдықпен жүгірген жылқы 88 км/сағ жылдамдыққа жеткен. Мұндай көрсеткіш оның ерекше аяқ құрылымы мен қуатты бұлшықеттерінің арқасында мүмкін болды. Орташа алғанда, шабыс кезінде жылқылар 55-60 км/сағ жылдамдықпен жүгіре алады.
- Жылқылар түстерді ажырата алады, бірақ олардың көру қабілеті адамдардан өзгеше. Олар әлемді көк және сары реңктерде көреді, бірақ қызыл мен жасыл түстерді ажырата алмайды. Бұл ерекшелік олардың көруі түнгі уақытта қозғалысты анықтауға бейімделгенін көрсетеді.
- Ең кішкентай жылқы тұқымы – фалабелла, оның бойы бар болғаны 50-75 см аралығында болады. Өлшемі кішкентай болғанына қарамастан, бұл тұқым нағыз үлкен жылқыларға тән қасиеттерге ие және өте төзімді. Олар көбінесе терапиялық бағдарламаларда қолданылады, себебі өте мейірімді және сабырлы мінезімен ерекшеленеді.
- Тіркелген ең қарт жылқы 62 жыл өмір сүрген және оның аты Олд Билли болған. Бұл жылқылардың орташа өмір сүру ұзақтығынан (25-30 жыл) әлдеқайда жоғары. Оның ұзақ өмір сүруі жақсы күтім мен дұрыс тамақтанудың нәтижесі деп саналады.
- Жылқылардың еріндері өте сезімтал, олар осы арқылы тамақтың сапасын анықтай алады. Олар шөп немесе дәндерді мұқият таңдап, ең пайдалысын жейді. Бұл қабілет оларға табиғатта улы өсімдіктерден аулақ болуға көмектеседі.
- Жылқылар адамзат өркениетінің дамуына үлкен үлес қосты. Олар соғыстарда, ауыл шаруашылығында, көлікте және тіпті медицина саласында қолданылған. Егер олар болмағанда, көптеген тарихи оқиғалар мүлдем басқаша өрбуі мүмкін еді.
- Әлемде 400-ден астам жылқы тұқымы бар және олардың әрқайсысы ерекше қасиеттерге ие. Мысалы, араб жылқылары өздерінің төзімділігімен танымал, ал шайр тұқымы – өте ірі және ауыр жүктерді тасымалдауға қабілетті. Әрбір тұқым ғасырлар бойы адамның қажеттіліктеріне қарай дамып, бейімделген.
Жылқылар – керемет жануарлар, олар күш, төзімділік және адалдықты біріктіреді. Олар адамзат тарихында маңызды рөл атқарды және спортта, терапияда және ауыл шаруашылығында әлі де үлкен маңызға ие. Интеллекті мен үйренуге қабілеттілігі олардың мыңдаған жылдар бойы адамның ең сенімді серіктерінің бірі болып қалуына мүмкіндік берді. Олардың ерекше қабілеттері мен таңғажайып қасиеттері жылқыларды нағыз сұлулық пен күштің символына айналдырды.
