Жаз мезгілі – табиғатта серуендеу мен белсенді демалыстың ең тамаша уақыты. Алайда осы кезеңде адамның аралармен және сарышаяндармен кездесуі жиілейді, бұл өз кезегінде қауіпті болуы мүмкін. Бұл жәндіктердің шаққан жері қатты ауыртады, ісінеді және кейбір жағдайларда аллергиялық реакцияларды тудыруы мүмкін. Дұрыс әрі жедел көрсетілген алғашқы көмек жайсыздықты азайтып, асқынулардың алдын алуға көмектеседі. Осы мақалада мұндай жағдайда қалай әрекет ету керектігін және қашан дәрігерге жүгіну қажеттігін қарастырамыз.
Ара мен сарышаян шаққан кезде қандай айырмашылықтар бар?
Аралар да, сарышаяндар да жарғаққанаттылар тобына жатады, бірақ олардың шаққандағы әсері әртүрлі. Бұл айырмашылықтарды білу – зардап шеккен адамға тез және тиімді көмек көрсетуге мүмкіндік береді.
- Аралар шаққан кезде теріге бізін қалдырады, себебі оның ұшы ілмекті. Шаққаннан кейін жәндік өледі, ал оның уы біз теріде тұрғанша ағзаға түсе береді;
- Сарышаяндар бізін қалдырмайды және бірнеше рет шаға алады. Олардың уы агрессивті келеді, сондықтан ол қатты ашыту мен ісінуді тудырады.
Алғашқы көмек көрсету
Жәндік шаққаннан кейін дереу әрекет ету маңызды, өйткені бұл ауырсынуды жеңілдетіп, асқынулардың алдын алады. Егер барлық әрекеттер дұрыс орындалса, адам жағдайын айтарлықтай жақсартуға болады.
Бізді алып тастау
Егер ара шаққаннан кейін теріде біз қалса, оны өте мұқият алып тастау қажет.
- Бізді саусақпен немесе пинцетпен қыспаңыз, өйткені бұл улы заттың ағзаға тереңірек енуіне әкелуі мүмкін;
- Жақсырақ әдіс – пластикалық карта немесе тырнақ арқылы бізді теріден қырып тастау;
- Бізді алған соң шаққан жерді антисептикпен өңдеу керек, бұл инфекцияның алдын алады.
Ісіну мен ауырсынуды азайту
Бізді алып тастағаннан кейін немесе шаққан жерді тазалаған соң, қабынуды басу шараларын қолдану қажет.
- Мұз немесе салқын компресс қою – бұл ісінуді болдырмауға және ауырсынуды азайтуға көмектеседі;
- Антисептикпен өңдеу – шаққан жерге бактериялар түсу қаупін төмендетеді;
- Ас содасынан жасалған пастаны жағу – аздаған суды ас содасымен араластырып, алынған қоспаны шаққан жерге жағып қою пайдалы.
Қашан дәрігерге жүгіну қажет?
Көп жағдайда жәндік шаққан жер бірнеше күн ішінде өздігінен жазылады, бірақ кейбір жағдайларда медициналық көмек қажет болуы мүмкін.
- Күшті аллергиялық реакция байқалса. Егер адамда тыныс алудың қиындауы, бас айналу, бет пен тамақтың ісінуі болса, тез арада жедел жәрдем шақыру керек.
- Көп шаққан жағдайда. Егер адамды бірнеше жәндік шақса, бұл денсаулыққа үлкен қауіп төндіреді, әсіресе балалар мен созылмалы аурулары бар адамдар үшін.
- Шаққан жер инфекцияланған жағдайда. Егер айналасы қатты қызарып, температура көтеріліп, жара іріңдей бастаса, дәрігерге қаралу қажет.
Жәндіктердің шағуынан қалай сақтануға болады?
Аралар мен сарышаяндардың шабуылын болдырмау үшін бірнеше қарапайым ережені сақтау қажет.
- Кенеттен қозғалыстар жасамау – аралар мен сарышаяндар өздеріне төнген қауіпті сезгенде шағады;
- Ашық жерде тәтті тағамдар мен сусындарды ішпеу – олар жәндіктерді қызықтыруы мүмкін;
- Ашық түсті киім кию – қара түсті киім агрессивті жәндіктердің назарын көбірек аударады;
- Аяқ киімсіз жүруден аулақ болу – әсіресе орманды немесе су маңындағы аймақтарда бұл өте маңызды.
Аралар мен сарышаяндардың шағуы қатты ауырсыну, ісіну және кейбір жағдайларда ауыр аллергиялық реакциялар тудыруы мүмкін. Дұрыс және уақтылы көрсетілген алғашқы көмек жағымсыз сезімдерді азайтып, ықтимал асқынулардың алдын алуға көмектеседі. Егер зардап шеккен адамда аллергиялық реакция белгілері байқалса немесе оны бірнеше жәндік шаққан болса, дереу дәрігерге қаралу қажет. Алдын алу шараларын сақтау табиғатта қауіпсіз демалуға және жәндіктердің шағу қаупін азайтуға мүмкіндік береді.
