Егеуқұйрықтар — Жер бетіндегі ең көп таралған әрі көп жағдайда бағаланбайтын сүтқоректілердің бірі. Олар орманнан бастап адам көп шоғырланған мегаполистерге дейін кез келген ортада тіршілік ете алады. Көпшілік бұл жануарларды зиянкес деп қабылдайды, алайда оларда таңғаларлық қабілеттер мен күрделі мінез-құлық бар. Егеуқұйрықтар ақылды, әлеуметтік, бейімделгіш және адаммен қатар өмір сүруге тамаша икемделген. Төменде сіз білмеуі мүмкін егеуқұйрықтар туралы қызықты және танымдық мәліметтер келтірілген.
- Егеуқұйрықтар өте жоғары зияткерлікке ие, оларды үйретуге, жолды есте сақтауға және күрделі тапсырмаларды шешуге болады. Зертханалық тәжірибелер кезінде олар шартты рефлекстер мен эмоциялық үйрену қабілетін көрсетеді. Ми құрылымы адамдардың жүйке жүйесіне ұқсас болғандықтан, олар неврологиялық зерттеулерде кең қолданылады. Осы себепті егеуқұйрықтар ғылымдағы ең маңызды тәжірибелік жануарлар қатарына кіреді.
- Кейбір егеуқұйрықтар тіпті күле алады, алайда бұл дыбысты адам құлағы арнайы құралсыз ести алмайды. Ғалымдар олар ойнап жатқанда немесе өзара әрекеттескенде жоғары жиілікті дыбыс шығаратынын анықтаған. Бұл олардың эмоциялық өмірі бар екенін көрсетеді. Яғни, егеуқұйрықтар қарапайым тіршілік иелері емес.
- Егеуқұйрықтар суды түйеден де ұзақ уақытсыз өмір сүре алады. Олар ылғалды тағамнан алады немесе ағзада зат алмасу арқылы суды өздері өндіреді. Бұл қабілет оларға шөлді жерлер мен канализация секілді ортада тірі қалуға мүмкіндік береді. Бұл жануарлар табиғаттағы ең төзімді ұсақ сүтқоректілердің бірі саналады.
- Егеуқұйрықтың құйрығы бірнеше маңызды қызмет атқарады, соның ішінде дене температурасын реттеу және тепе-теңдікті сақтау. Құйрық арқылы артық жылуды шығарады, әсіресе ыстық ауа райында. Сонымен қатар, ол өрмелеу кезінде тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі. Бұл қасиет олардың күрделі ортада еркін қозғалуына жағдай жасайды.
- Егеуқұйрықтар өте әлеуметтік жануарлар, олар иерархиялық топтар құрып, бір-бірімен берік байланыс орнатады. Олар иіс арқылы бір-бірін таниды, туыстарын есте сақтайды және кейде альтруизм танытады. Тобының мүшесін жоғалтқан жағдайда қайғыға ұқсас күй көрсете алады. Бұл мінез-құлық приматтарға тән әлеуметтік үлгілермен ұқсас.
- Егеуқұйрықтардың иіс сезуі мен есту қабілеті өте дамыған. Олар осы қабілеттері арқылы азық іздейді және қоршаған ортада бағдар алады. Кей елдерде егеуқұйрықтарды жарылғыш заттарды немесе туберкулез секілді ауруларды анықтауға үйретеді. Бұл оларды медицина мен қауіпсіздік саласында тиімді қолдануға мүмкіндік береді.
- Егеуқұйрықтардың тістері өмір бойы өсетіндіктен, олар үнемі қатты заттарды кеміріп отырады. Егер олар тісін қажамаса, тістері жақ сүйекке немесе миға дейін өсуі мүмкін. Осы себепті олар бетонды, ағашты, пластикті және тіпті мыс сымдарын да кеміре алады. Бұл оларды ғимараттар үшін қауіпті етуі мүмкін.
- Кейбір егеуқұйрықтар өте жақсы жүзеді және бірнеше шақырым қашықтықты тоқтаусыз жүзе алады. Олар кәріз жүйесінде өмір сүріп, тіпті унитаз арқылы үй ішіне ене алады. Суда ұзақ жүзу қабілеті оларды ұстап алуды қиындатады. Бұл қасиет оларға бүкіл әлем бойынша таралуға көмектесті.
- Егеуқұйрықтарда эмпатия сезімі бар, олар басқа жануарларға көмектесе алады, тіпті пайда көрмесе де. Зертханалық тәжірибелерде олар басқа егеуқұйрықты тұтқыннан босату үшін тордың есігін ашып берген. Бұл әрекеттер қайта-қайта қайталанған және жанашырлық мінез-құлықтың белгісі ретінде қарастырылады. Бұл олардың психологиялық әлемінің күрделілігін көрсетеді.
- Ғылыми зерттеулерде егеуқұйрықтар кеңінен қолданылады, себебі олардың геномы адам геномымен 90 пайызға дейін ұқсас. Бұл адам ауруларын зерттеп, жаңа дәрілер мен емдеу әдістерін сынауға мүмкіндік береді. Егеуқұйрықтар медицинадағы ең маңызды жаңалықтардың бір бөлігін құрады. Оларсыз заманауи ғылым мен биомедицина осындай деңгейге жетпес еді.
- Егеуқұйрықтар туралы теріс пікірге қарамастан, олар өте таза жануарлар. Олар өз жүнін үнемі тазартып, лас ортадан аулақ жүруге тырысады. Егер егеуқұйрық ауырса, ол өзін күтуді доғарады, бұл сырттай байқалады. Бұл олардың өзін-өзі тану деңгейі жоғары екенін дәлелдейді.
- Кейбір мәдениеттерде егеуқұйрықтар қасиетті немесе символдық маңызға ие. Мысалы, үнді дінінде егеуқұйрық даналық құдайы Ганешаның көлігі болып саналады. Үндістандағы Карни Мата храмында мыңдаған егеуқұйрық мекендейді және олар құрметке ие. Бұл жануарға деген көзқарастың мәдениетке байланысты күрт өзгеруі мүмкін екенін көрсетеді.
Бұл ғажайып әрі қызықты мәліметтер егеуқұйрықтардың күрделі, төзімді және ерекше тіршілік иесі екенін дәлелдейді. Олар адамзатпен қатар өмір сүріп, кейде елеусіз қалып жатады, дегенмен табиғатта, ғылымда және мәдениетте маңызды рөл атқарады. Егеуқұйрықтар туралы көбірек біле отырып, олардың таңғаларлық қабілеттерін, ақылын және әлеуметтік мінез-құлқын түсіне бастаймыз. Мүмкін, осы мәліметтердің кейбірі бұл жануарға деген көзқарасыңызды бұрынғыдан мүлде өзгертеді.
