Кальмарлар — мұхиттардың тереңдіктерінде және әлемнің түрлі суларында өмір сүретін керемет тіршілік иелері. Олар басаяқты моллюскілер тобына жатады және ерекше қабілеттерімен теңіз түбінің ең қызықты жануарларының бірі болып саналады. Кальмарлардың құрылысы күрделі, интеллектуалды деңгейі жоғары, ал қорғану механизмдері олардың қиын жағдайларда өмір сүруіне көмектеседі. Осы мақалада кальмарлар туралы сіз білмейтін, бірақ білуге тұрарлық таңғажайып деректерді жинадық.
- Кальмарлардың денесі ұзын әрі бұлшықетті, оларда он щупальце болады — сегіз қысқа және екі ұзын, оларды олжаны ұстау үшін пайдаланады. Щупальцелерінің бетінде сорғыштар немесе ілгектер бар, бұл су ағынында да олжаны сенімді ұстап тұруға мүмкіндік береді.
- Кальмарлар қозғалысын реактивті қозғалтқыш арқылы орындайды: олар мантиясына су сорып алып, оны арнайы тесік арқылы жылдам шығарады. Бұл оларға тез қозғалып, жыртқыштардан қашуға көмектеседі. Осы қасиеті арқылы кальмарлар мұхиттың ең шапшаң тұрғындарының бірі саналады.
- Кальмарлардың жүйке жүйесі күрделі және олар ең ақылды омыртқасыздар қатарына жатады. Олар үйрене алады, қарапайым тапсырмаларды шеше алады және аңшылық кезінде немесе өзге кальмарлармен әрекеттесуде күрделі мінез-құлық үлгілерін көрсетеді.
- Қорғану үшін кальмарлар қара түсті сия шашыратады, бұл жыртқышты шатастырып, жылдам жасырынуға мүмкіндік береді. Бұл сия құрамында меланин пигменті бар және оның иісі де жыртқыштарды қашыруға септігін тигізеді.
- Кейбір кальмарлар хроматофорлар деп аталатын арнайы жасушалардың көмегімен терісінің түсін өзгерте алады. Бұл оларға қоршаған ортаға бейімделуге немесе қауіптің немесе жыныстық жетілудің сигналын беру үшін қажет.
- Ең ірі кальмар түрі — алып кальмар, ұзындығы 13 метрден асып жығылады. Бұл тіршілік иелері өте терең мұхит суларында өмір сүреді және көптеген аңыздар мен зерттеулер нысаны болды.
- Кальмарларда үш жүрек болады — екеуі желбезекке қан айдайды, ал үшіншісі денеге. Олардың қаны мыс негізді болғандықтан көгілдір түсті және суық тереңдіктерде оттегін тиімді тасымалдауға көмектеседі.
- Кальмарлар көбінесе топ болып жыныстық әрекетке түседі, аналықтары мыңдаған жұмыртқа төгеді, оларды теңіз түбіне немесе су өсімдіктеріне бекітеді. Личинкаларынан шыққаннан кейін олар дербес өмір сүре бастайды.
- Кейбір кальмарлар реактивті қозғалысының арқасында 40 км/сағ жылдамдықпен жүзеді, бұл олардың ең жылдам омыртқасыздардың бірі екенін көрсетеді. Бұл жылдамдық оларға аңшылықта және жыртқыштардан қашуда көмектеседі.
- Кальмарлардың көзі үлкен және омыртқасыздар арасында ең жақсы көру қабілетіне ие. Олар түнгі тереңдіктерде азық іздеу және бағыт алу үшін көздерін қолданады. Көздері аз жарықта да көруге икемделген.
- Кальмарлар әртүрлі азықпен қоректенеді — кішкентай балықтардан бастап, басқа моллюскілерге дейін. Олар белсенді жыртқыштар және жалғыз немесе топ болып аң аулайды.
- Ғалымдар кальмарлардың түсін өзгертіп, дене қалпын өзгерту арқылы бір-бірімен байланыс орнататынына сенеді. Бұл мінез-құлық оларды аңшылық кезінде үйлестіруге және жанжалдан аулақ болуға көмектеседі.
- Кальмарлар жоғалтқан щупальцесін қайта қалпына келтіре алады, бұл процесс бірнеше аптаға созылады. Бұл қасиет жыртқыштармен қақтығыстардан кейін өмір сүруге мүмкіндік береді.
- Кальмарлардың интеллекті мен физиологиялық ерекшеліктері биология және нейроғылым салаларында зерттеулер үшін құнды. Олар мінез-құлық, бейімделу және жүйке жүйесінің қызметі туралы түсінікті арттырады.
- Кальмарлар теңіз экожүйелерінде маңызды рөл атқарады, олар ірі жыртқыштар да, көп түрлердің азығы да болып табылады. Олардың саны мен мінез-құлқы теңіз азық тізбегіндегі тепе-теңдікті сақтауға әсер етеді.
Бұл қызықты фактілер кальмарлар туралы бізге олардың ерекше қасиеттерін және табиғаттағы рөлін көрсетеді. Олар мұхиттағы өмірдің сан алуандығын түсінуге және осы жануарлардың ғажайып бейімделуін бағалауға мүмкіндік береді. Кальмарлар туралы таңғажайып фактілер — теңіз тереңдіктерінің осы керемет тұрғындары туралы көбірек білуге тамаша мүмкіндік.
