Каталония — өзіндік мәдени ерекшелігімен, бай тарихымен және көз тартарлық табиғатымен танымал ерекше аймақ. Ол Испанияның солтүстік-шығысында, Пиреней мен Жерорта теңізінің арасында орналасқан және елдің ең дамыған өңірлерінің бірі саналады. Каталония астанасы — Барселона — Гаудидің сәулетімен, әсем жағажайларымен, өнер мен гастрономиясымен туристерді жыл сайын миллиондап тартатын қала. Алайда Каталония — тек Барселона ғана емес, ол — өз тілі, салт-дәстүрі мен айрықша өмір салты бар бүтін бір әлем. Назарларыңызға сіз білмеуіңіз мүмкін болған таңғаларлық деректерді ұсынамыз.
- Каталонияда испан тілімен қатар каталон тілі де ресми мәртебеге ие. Каталон тілі латын негізінен тарағанымен, өзіне тән грамматикалық және лексикалық ерекшеліктерге ие. Аймақ тұрғындарының көпшілігі екі тілді де еркін меңгерген.
- Каталондықтар аймақтық болмысына ерекше мән береді, бұл олардың мәдениетінде, саясатында және күнделікті өмірінде көрініс табады. Көше бойында каталон туын жиі көруге болады, ал ұлттық мерекелер ерекше кең көлемде аталып өтеді. 11 қыркүйекте өтетін Каталония күні — маңызды тарихи және мәдени дата.
- Барселона — Еуропадағы ең танымал туристік қалалардың бірі. Оның сәулеттік бейнесін Антони Гаудидің туындылары қалыптастырған, ең танымалы — Саграда Фамилия шіркеуі әлі күнге дейін салынып жатыр. Қаладағы ғимараттар мен көшелер әлемде баламасы жоқ көркемдікпен ерекшеленеді.
- Каталония кең көлемде автономияға ие. Мұнда өзінің парламенті, үкіметі және Женералитет президенті бар. Аймақ денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет және экономиканың кей салалары бойынша өз бетімен шешім қабылдай алады.
- Каталония Испанияның экономикасына үлкен үлес қосады. Өңірде өндіріс, ауыл шаруашылығы, туризм және IT салалары жақсы дамыған. Барселона — Еуропадағы инновациялар мен стартаптардың орталығы ретінде де танымал.
- Каталондықтар өздерінің дәстүрлі билерімен мақтанады, соның бірі — сардана. Бұл би шеңбер құрып, қол ұстасқан адамдардың бір ырғақпен қимылдауымен орындалады. Ол бірлік пен қауымдастықтың символына айналған.
- Каталон асханасы Испанияның басқа өңірлерінен айтарлықтай ерекшеленеді. Мұнда пан-кон-тумакет (томат қосылған нан), бутифарра (каталон шұжығы), кальсотс (грильде піскен пияз түрі) және крема каталана (крем-брюлеге ұқсас десерт) сияқты тағамдар кең таралған. Жергілікті тағамдар теңіз өнімдері мен ауыл шаруашылығы өнімдерінің үйлесімін көрсетеді.
- Каталонияның мерекелері ерекше кейіпкерлермен және әзіл-оспақпен ерекшеленеді. Мысалы, Рождествода балаларға сыйлық әкелетін кейіпкер — Тио-де-Надаль атты ағаш түбірі, ол символикалық түрде таяқпен соққанда «сыйлықтар түсіреді». Мұндай кейіпкерлер халық фольклорында терең мағынаға ие.
- Каталонияда ортағасырлық қалалар мен тарихи ескерткіштер көп. Жирона қаласында көне қамал қабырғалары, еврей кварталы және рим дәуірінің қалдықтары сақталған. Бұл орындар кино түсіруге де пайдаланылады, мысалы, «Тақтар ойыны» сериалындағы көріністердің біразы осында түсірілген.
- Табиғи сұлулығымен де Каталония көпшілікті таңғалдырады. Мұнда оннан астам ұлттық саябақтар, Монсеррат таулары мен Эбро өзенінің сағасы орналасқан. Туристерге тауда серуендеу, шарап турлары, жағажайда демалу және құс бақылау мүмкіндігі ұсынылады.
- Каталониядағы ерекше дәстүрлердің бірі — адамнан мұнақ тұрғызу, яғни кастельс. Бұл тірі мұнақтар 10 қабатқа дейін жетуі мүмкін. Бұл дәстүр ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұралар тізіміне енген.
- Каталондықтар Валентин күнін өздерінше атап өтеді — 23 сәуірде өтетін Сант Жорди мейрамы. Бұл күні ерлер әйелдерге раушан гүлі сыйласа, әйелдер оларға кітап береді. Барселонаның орталығы осы күні нағыз кітап жәрмеңкесіне айналады.
- Спорттық жетістіктер де Каталонияның мақтанышы. Бұл өңір атақты «Барселона» футбол клубының отаны. Сондай-ақ мұнда су спорты, велосипед спорты, альпинизм мен мотоспорт жақсы дамыған.
- Каталония тәуелсіздікке ұмтылысымен де жиі назарға ілігеді. 2017 жылы аймақ өз тәуелсіздігін жариялаған референдум өткізді, бірақ ол Испания үкіметі тарапынан мойындалмады. Дегенмен бұл мәселе каталон саясатында әлі де өзекті болып отыр.
- Каталония Еуропаның басқа аймақтарымен, әсіресе Францияның оңтүстігімен, тығыз мәдени және экономикалық байланыста. Ол еуроаймақтар желісінің мүшесі болып табылады. Мұндай ынтымақтастық аймақтың халықаралық мәртебесін күшейтеді.
Каталония — тамыры тереңде жатқан, мәдениеті бай әрі бірегей болмысқа ие өңір. Бұл қызықты деректер оның тарихын, тілі мен өнерін, сондай-ақ күнделікті өмірін жан-жақты ашып көрсетеді. Сіз Каталонияны тек Испанияның бір бөлігі деп ойлауыңыз мүмкін, бірақ ол — шын мәнінде өзіндік болмысы бар әлем. Бұл мекенді танып-білу, түсіну және бағалау нағыз рухани байлық.
