Okapi to rzadkie i tajemnicze zwierzę, nazywane często „leśnym krewnym żyrafy”. Świat naukowy dowiedział się o nim dopiero na początku XX wieku, choć miejscowa ludność lasów tropikalnych Konga znała je od dawna. Jego wyjątkowy wygląd łączy cechy kilku zwierząt, przez co długo trwały dyskusje nad tym, do jakiego gatunku należy. Dziś okapi jest symbolem przyrody Afryki Środkowej i jednym z najmniej poznanych ssaków na świecie. Poniżej znajdziecie fascynujące fakty o tym niezwykłym mieszkańcu tropikalnej dżungli.
- Okapi jest bliskim krewnym żyrafy, choć na pierwszy rzut oka może to nie być oczywiste. Łączy je podobna budowa ciała, długa szyja i szczególny sposób odżywiania się. Długi, niebiesko-fioletowy język okapi może osiągać 35 centymetrów, co pozwala mu łatwo sięgać po liście z wysokich gałęzi.
- Ubarwienie okapi jest bardzo charakterystyczne – ciemnobrązowe ciało z wyraźnymi białymi pasami na nogach i zadu. Takie połączenie kolorów pomaga zwierzęciu maskować się w cieniu lasu tropikalnego. Pasy pełnią również funkcję swoistych „drogowskazów” dla młodych, aby mogły podążać za matką.
- Dorosłe okapi osiąga wysokość w kłębie około 1,5–1,7 metra i waży od 200 do 350 kilogramów. Samce są zazwyczaj większe od samic i mają niewielkie rogi pokryte skórą. Samice rogów nie posiadają, choć czasami widoczne są u nich drobne kostne wypustki.
- Okapi występuje wyłącznie w gęstych lasach tropikalnych Demokratycznej Republiki Konga. Unika otwartych przestrzeni i wybiera tereny oddalone od ludzi. Z tego powodu badanie go w warunkach naturalnych jest bardzo trudne.
- Zwierzęta te prowadzą samotny tryb życia i mają własne indywidualne terytoria. Samce oznaczają granice moczem i wydzieliną z gruczołów pachwinowych, a terytoria samic mogą się częściowo pokrywać. Spotkania dorosłych osobników odbywają się głównie w okresie godowym.
- Okapi odżywia się głównie liśćmi, młodymi pędami, owocami, a czasem także grzybami. Potrafi zjadać do 20 kilogramów roślin dziennie. Do sięgania po liście wykorzystuje długi język, którym czyści również swoje ciało.
- Młode okapi rodzi się po ciąży trwającej około 14–16 miesięcy. Noworodek waży około 14–30 kilogramów i już po pół godzinie od narodzin potrafi stać na nogach. W pierwszych tygodniach życia większość czasu spędza w kryjówce, aby uniknąć drapieżników.
- W przeciwieństwie do wielu kopytnych, młode okapi nie oddają kału przez pierwsze tygodnie życia. Zmniejsza to ryzyko wykrycia ich przez drapieżniki po zapachu. Takie zachowanie jest rzadkie wśród ssaków i uważane za przystosowanie ewolucyjne.
- W naturze głównym wrogiem okapi jest lampart. Zagrożenie mogą stanowić również krokodyle, gdy zwierzę zbliży się do zbiorników wodnych. Największym jednak zagrożeniem dla gatunku pozostaje człowiek z powodu wylesiania i kłusownictwa.
- Okapi ma doskonały słuch i ostry wzrok, co pomaga mu w porę dostrzec niebezpieczeństwo. Porozumiewa się za pomocą cichych dźwięków o niskiej częstotliwości, niesłyszalnych dla większości drapieżników. Zwierzęta te przekazują także informacje za pomocą sygnałów zapachowych.
- W warunkach naturalnych okapi żyje około 20–25 lat, a w niewoli może dożyć nawet 30 lat. W ogrodach zoologicznych trzymane są w dużych wybiegach z gęstą roślinnością, aby warunki były jak najbardziej zbliżone do naturalnych.
- Pierwsze naukowe opisy okapi pojawiły się w 1901 roku dzięki brytyjskiemu badaczowi Harry’emu Johnstonowi. Wcześniej Europejczycy uważali opowieści o „leśnym zebrze” jedynie za legendy. Odkrycie okapi było jedną z największych sensacji zoologicznych początku XX wieku.
- Okapi jest uznawane za symbol narodowy Demokratycznej Republiki Konga i widnieje w jej herbie. Jego wizerunek można znaleźć także na lokalnych banknotach i znaczkach pocztowych. Podkreśla to znaczenie ochrony tego wyjątkowego gatunku.
- Mimo statusu gatunku chronionego liczebność okapi wciąż spada. W ostatnich dziesięcioleciach populacja zmniejszyła się o ponad 50 procent. Wynika to zarówno z kłusownictwa, jak i z utraty naturalnych siedlisk.
- Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody wpisała okapi do Czerwonej Księgi jako gatunek zagrożony wyginięciem. Tworzenie parków narodowych, takich jak Rezerwat Przyrody Okapi, jest kluczowym krokiem w ochronie tych zwierząt.
Okapi to jeden z najbardziej zagadkowych ssaków planety, którego życie ukryte jest w głębi afrykańskiej dżungli. Te ciekawostki pokazują, jak wyjątkowe są to zwierzęta i jak niewiele jeszcze o nich wiemy. Ich ochrona wymaga wspólnego wysiłku naukowców, organizacji przyrodniczych i lokalnych społeczności. Chroniąc okapi, zachowujemy część bogatej i niepowtarzalnej przyrody Afryki.
