Уинстон Черчилль — ХХ ғасырдың ең маңызды тарихи тұлғаларының бірі. Оны бүкіл әлем Ұлыбританияның премьер-министрі ретінде ғана емес, сондай-ақ харизматикалық көшбасшы, шешен, әскери, жазушы және Нобель сыйлығының лауреаты ретінде таниды. Оның өмірі империялар дәуірін, дүниежүзілік соғыстарды және саяси төңкерістерді қамтиды. Сіз Уинстон Черчилльдің саясатпен ғана емес, әдебиет, өнер, тарих және әскери істермен де белсенді айналысқанын білмеуіңіз мүмкін. Ендеше осы көрнекті тұлға жайлы ерекше әрі танымдық мәліметтермен танысып көрейік.
- Уинстон Черчилль 1874 жылы Англиядағы ең әйгілі сарайлардың бірі — Бленхейм сарайында дүниеге келген. Оның әкесі лорд Рэндольф Черчилль ықпалды саясаткер болған, ал анасы Нью-Йорктік миллионердің қызы, американдық болған. Ол бала күнінен-ақ ақсүйектер мен саясаткерлер ортасында өскен.
- Черчилль бала кезінде сабағына салғырт қарап, нашар оқыған. Ата-анасы оның үлкен жетістіктерге жете алмайтынына сенген. Дегенмен, осы сенімсіздік оның бойында өз қабілетін дәлелдеуге деген мықты ұмтылыс оятты.
- Ол британ армиясында офицер болып қызмет етіп, Үндістан, Судан және Оңтүстік Африкадағы әскери науқандарға қатысқан. 1899 жылы бур соғысы кезінде тұтқынға түсіп, 400 шақырымнан астам жау территориясынан қашып шыққан. Бұл ерлік оны саясат сахнасына шықпай тұрып-ақ әйгілі етті.
- Черчилль әскери тілші ретінде журналистік қызметін бастаған. Оның майданнан жазған репортаждары халық арасында үлкен сұранысқа ие болды. Кейін ол 40-тан астам кітап жазып, әдебиет саласында да зор табысқа жетті.
- 1900 жылы, небәрі 25 жасында, ол алғаш рет Ұлыбритания парламентінің Қауымдар палатасына сайланды. Саяси мансабында ол ішкі істер министрі, теңіз істері министрі және қаржы министрі сияқты маңызды лауазымдарды атқарған. Оның саясаттағы қызметі 60 жылдан астам уақытқа созылды.
- Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Дарданелль операциясының бастамашысы болды, бірақ ол сәтсіздікпен аяқталды. Осыдан кейін Черчилль біраз уақыт саясаттан кетіп, майданда қатардағы офицер ретінде қызмет етті. Бұл қадамы тіпті қарсыластарының құрметіне ие болды.
- Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ол премьер-министр болып, Ұлыбританияның нацистік Германияға қарсы күресінің символына айналды. Радиодан сөйлеген сөздері миллиондаған адамға үміт пен рух берді. Ол тіпті Лондонды бомбалау кезіндегі ең қиын күндерде де жеңіске сенуден таймады.
- Черчилль керемет шешен болғанымен, жас кезінде сөйлеу кемістігі болған. Ол көп еңбектеніп, өз сөздерінің стилін шыңдады және әрқашан алдын ала дайындалды. Оның шабыттандыратын сөздері бүгінде аңызға айналған.
- 1953 жылы Черчилль Нобель сыйлығын бейбітшілікке немесе саясатқа емес, әдебиетке алған. Оны тарихи және өмірбаяндық жанрлардағы шеберлігі мен әсерлі шешендігі үшін марапаттаған. Бұл — премьер-министрдің әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығын алған сирек жағдайларының бірі.
- Черчилль бейнелеу өнеріне әуес болған және өмір бойы 500-ден астам сурет салған. Ол сурет салуды 40 жасында бастаған, бұл оған «қара ит» деп атаған депрессиямен күресуге көмектескен. Оның туындылары Charles Morin деген бүркеншік атпен көрмелерге қойылған.
- Ол сырттай қатал саясаткер көрінгенімен, шын мәнінде сезімтал және кейде ауыр күйзеліске түсетін жан болған. Ол бұл туралы хаттар мен күнделіктерінде ашық жазған. Оның шынайылығы халықпен байланысын нығайтқан.
- Черчилльдің саяси қолдауы әрдайым бола бермеген, ол екі рет премьер-министр лауазымынан айырылған. Екі қызметінің арасында оны саясаттан кеткен деп санағандар да болды, бірақ ол ел үшін ең ауыр кезеңде қайта оралды. Бұл қайтып келу табандылықтың және идеяларға деген сенімнің белгісі болды.
- Ол өткір ақылымен және тапқырлығымен танымал болған, оның көптеген сөздері афоризмге айналған. Черчилльдің демократия, соғыс, ерлік және бостандық туралы қанатты сөздері әлі күнге дейін қолданылады. Ол бір сәтте қатал сыншы, ал енді бір сәтте сүйкімді әңгімелесуші бола алатын.
- Күнделікті өмірде Черчилль сигарды, шампанды және сәнді киімдерді ұнатқан. Ол көбінесе төсекте отырып жұмыс істеген, хатшыларына мәтіндерді айтып жаздыртып, кейін ванна қабылдап ресми кездесулерге дайындалған. Оның күн тәртібі жүйесіз көрінгенімен, өте өнімді болған.
- 1963 жылы Черчилль АҚШ-тың Құрметті азаматы атағына ие болған алғашқы шетелдік болды. Бұл марапатты АҚШ президенті Джон Кеннеди өзі табыстаған. Бұл оқиға Черчилльдің әлемдік деңгейдегі тұлға екенін тағы да дәлелдеді.
- Ол Екінші дүниежүзілік соғыс туралы алты томдық тарихи еңбегін жазған. Бұл кітаптарда ол тек оқиғаларды сипаттап қоймай, соғыстың себептері мен сабақтарын талдауға тырысқан. Бұл еңбектер бүгінгі күнге дейін тарихшылар мен саясаттанушыларға маңызды дереккөз болып табылады.
- Черчилль 1965 жылы 90 жасында қайтыс болды және мемлекеттік дәрежедегі құрметпен жерленді. Оның жерлеу рәсімі шетелдік көшбасшылар қатысқан ең ірі рәсімдердің бірі болды. Бұл — тұтас дәуірдің рухын бейнелеген адамға деген соңғы құрмет еді.
Бұл қызықты мәліметтер Уинстон Черчилльдің саяси ғана емес, рухани, шығармашылық және тарихи тұлға ретінде қандай ерекше адам болғанын көрсетеді. Оның өмір жолы күреске, өнерге, парадокстерге және ұлы жетістіктерге толы болды. Ол тек Ұлыбританияның емес, бүкіл әлемнің тағдырына әсер еткен мұра қалдырды. Сіз бұрын білмеген бұл деректер оның тұлғасын одан әрі тереңірек түсінуге көмектеседі.
