Волейбол — жылдамдықты, командалық бірлікті және стратегиялық ойлауды қажет ететін серпінді әрі тартымды ойын. Бұл спорт түрі жүз жылдан астам тарихқа ие және бүгінде әлемнің жүздеген елінде танымал. Теңіз жағасында, спорт залында немесе теледидар алдында ойнап жатсаңыз да, волейбол әрдайым ерекше әсер сыйлайды. Осы мақалада волейбол жайлы сіз білмеуіңіз мүмкін болған қызықты әрі танымдық деректер жинақталған.
- Волейбол 1895 жылы АҚШ-та дене тәрбиесі пәнінің мұғалімі Уильям Морган ойлап тапқан. Ол баскетболдан гөрі жұмсақ әрі серпінді ойын жасағысы келді. Бастапқыда ойын «минтонет» деп аталып, тордың биіктігі 198 см болған.
- Алғашқы ресми волейбол ойыны 1896 жылы Массачусетс штатының Спрингфилд қаласында өткен. Ол кезде ережелер өзгеше болып, әр жақта 20-ға дейін ойыншы ойнай алатын. Кейіннен ережелер қалыпқа түсіп, әр командада алты ойыншы қалды.
- Волейбол 1964 жылы Токиода өткен Олимпиада ойындарына алғаш рет енгізілді. Сол кезде ерлер арасында КСРО, ал әйелдер арасында Жапония чемпион атанды. Содан бері волейбол Олимпиаданың ең танымал командалық спорттарының бірі саналады.
- Пляж волейболы тек 1996 жылы Олимпиада бағдарламасына енді. Бұл спорт түрі көрерменге қызықты әрі қолжетімді болғаны үшін кең танымалдыққа ие болды. Пляж нұсқасында командаларда екі ғана ойыншы болады және ережелер біраз өзгеше.
- Волейбол — допты қолда ұстауға тыйым салынған сирек спорт түрлерінің бірі. Ойыншылар допты тек қысқа жанасу арқылы бере немесе соға алады. Бұл ереже ойынды өте шапшаң әрі көрнекті етеді.
- Кәсіби волейбол матчтары әдетте 1,5–2 сағатқа созылады. Бірақ кейбір матчтар әр ұпай үшін күрес қызу болғанда үш сағаттан артыққа жалғасуы мүмкін. Әсіресе бесінші шешуші сетке жеткенде шиеленіс арта түседі.
- Волейбол — әлемдегі футболдан кейінгі екінші ең танымал командалық спорт түрі. Әлем бойынша 900 миллионнан астам адам волейболмен тұрақты түрде айналысады. Бразилия, Ресей, Италия, Польша және Жапония бұл спорт түрін ерекше жақсы көреді.
- Волейболда әр розыгрышта бір ойыншыны ауыстыруға болады, бұл тактикалық тұрғыдан үлкен мүмкіндік береді. Командалар алаңдағы жағдайға қарай түрлі комбинациялар қолданады. Бапкерлер матч барысында стратегияны өзгерте алады.
- 1998 жылы волейболға жаңа рөл — либеро енгізілді. Бұл ойыншы қорғанысқа жауап береді және тор маңынан шабуыл жасай алмайды әрі допты бере алмайды. Либеро позициясының енгізілуі ойынның техникалық деңгейін арттырды.
- Волейболдағы ең жылдам подача Италия ойыншысы Иван Зайцевке тиесілі — оның добының жылдамдығы 134 км/сағ жеткен. Мұндай күшті подачалар шабуылдаушылардың басты қаруына айналды. Дегенмен, әлемнің үздік командалары дәл және тактикалық подачаға да сүйенеді.
- Волейбол добы шамамен 260 грамм тартып, синтетикалық не табиғи былғарыдан жасалады. Оның диаметрі 65–67 см шамасында болады. Қазіргі өндіріс технологиялары жарақат алу қаупін азайтып, допқа бақылауды жеңілдетеді.
- Волейболдағы ең беделді жарыс — FIVB ұйымдастыратын Әлем чемпионаты. Ол әр төрт жыл сайын ұлттық құрамалар арасында өтеді. Ерлер мен әйелдер арасындағы турнирлер бөлек ұйымдастырылады, бірақ бірдей форматта өткізіледі.
- Әлемдегі ең үлкен волейбол аренасы — Польшаның Катовице қаласындағы «Сподек» залы. Ол 11 мыңнан астам көрерменді сыйдыра алады. Польша соңғы жылдары волейболда ең табысты елдердің біріне айналды.
- Волейбол көптеген елдерде мектеп бағдарламасына енгізілген. Бұл спорт түрі үйлесімділік, реакция, топпен жұмыс істеу және төзімділікті дамытады. Қолжетімділігіне байланысты волейболмен балалар да, ересектер де айналыса алады.
- Волейбол мүмкіндігі шектеулі жандар арасында да қарқынды дамуда. Паралимпиадалық түрі — отырып ойнайтын волейбол — көптеген елдерде танымал. Бұл нұсқадағы ойын жоғары қарқынмен және шапшаң қозғалыспен ерекшеленеді.
- 2011 жылы Оңтүстік Кореяда волейбол ойнаған адамдар саны бойынша рекорд тіркелді. 2300-ден астам адам бір мезетте әртүрлі алаңдарда ойнады. Бұл шара жастар арасында спортты насихаттау мақсатында ұйымдастырылған.
- Волейболда төреші алаңдағы әрекеттерді биік тұғырдан бақылайды. Ол кез келген бұзушылықты болдырмауға немесе ұпайды қайта есептеуге құқылы. Төреші болу үлкен зейінділік пен ережелерді терең білуді қажет етеді.
- Волейбол — ғарыштағы алғашқы командалық спорт түрі ретінде де танымал. Халықаралық ғарыш станциясындағы астронавтар жұмсақ доппен бейімделген «ғарыштық волейбол» ойнаған. Бұл ойынның әмбебаптығын дәлелдейді.
- Куба мен Бразилия секілді елдерде волейбол футболдан кейінгі екінші орынға ие. Бұл елдердің волейболшылары халықаралық жарыстарда үздік нәтижелер көрсетеді. Олардың техникалық мектебі әлемдегі ең мықтысы саналады.
- АҚШ-та волейболдың ұлттық күні жыл сайын 9 ақпанда атап өтіледі. Бұл күні турнирлер, шеберлік сабақтары мен танымал спортшылармен кездесулер ұйымдастырылады. Мақсат — жастар мен жаңадан бастаушылардың қызығушылығын арттыру.
Волейбол — тор арқылы доп ойнау ғана емес, бұл көпқырлы, әсерлі және жан-жақты дамытатын спорт түрі. Бұл қызықты деректер оның техникасын, ауқымын және мәдени маңызын ашып көрсетеді. Сіз бұл ойынның қаншалықты кең таралғанын, дамығанын және сүйікті екенін білмеуіңіз мүмкін. Волейбол әлі де әлем бойынша миллиондаған адам үшін сүйікті спорт болып қала береді.
