Вьетнам — ежелгі дәстүр мен заманауи өркениет қатар дамыған, көше тағамдары әлемнің ең үздік асүйлерімен бәсекелесе алатын, ал табиғаты таңдай қақтырарлық ел. Оңтүстік-Шығыс Азиядағы бұл мемлекетте тарих пен мәдениет өзара тығыз байланысты. Көпшілік Вьетнамды тек өткен ғасырдағы соғыс арқылы таниды, бірақ бұл елде саяхатшыларды таңғалдыратын талай сыр мен ғажайып бар. Осы мақалада сіз білмеуі мүмкін таңғаларлық әрі қызықты мәліметтер топтастырылған.
- Вьетнам халық тығыздығы жағынан әлемдегі алдыңғы қатарлы елдердің бірі, дегенмен ел аумағының үштен бірі орман мен джунглимен жабылған. Бұл табиғат пен қала тіршілігі арасындағы ерекше тепе-теңдікті сақтайды. Ормандарда сирек кездесетін жануарлар, соның ішінде саола — планетадағы ең жұмбақ сүтқоректілердің бірі мекендейді. Бұл жануарды сирек көретін болғандықтан, оны «Азияның жалғыз мүйіздісі» деп атайды.
- Вьетнамда мотоцикл — жай ғана көлік емес, күнделікті өмірдің ажырамас бөлігі. Ханой мен Хошимин қалаларында әр адамға бір мотоциклден келеді, ал ел бойынша олардың саны 45 миллионнан асады. Мотоциклмен жиһаздан бастап тірі шошқаға дейін тасиды. Жол қозғалысы ретсіз көрінгенімен, жергілікті тұрғындар мұндай ағынға бейімделіп алған.
- Вьетнам кофе экспорттау көлемі бойынша әлемде Бразилиядан кейінгі екінші орында. Мұнда кофені ерекше тәсілмен дайындайды — оны мұзбен, қою сүтпен немесе тіпті жұмыртқа кремімен ішеді. Ханойда пайда болған жұмыртқалы кофе жұмсақ әрі кілегей дәмді болып келеді, әрі елдің ұлттық мақтанышына айналған. Бұл сусынды туристер ерекше әсер алу үшін жиі таңдайды.
- Көптеген көршілес елдер иероглифтік жазуды қолданса, Вьетнамда латын әліпбиі қолданылады. Бұл жүйені XVII ғасырда иезуиттік миссионерлер енгізіп, тілді үйренуді жеңілдеткен. Осы жазу білім беру саласының дамуына жол ашты және қазір де шет тілдерін тез меңгеруге көмектеседі. Вьетнамдықтар бүгінде алфавиттік жазуға жақсы бейімделген.
- Вьетнамның теңіз жағалауы 3200 шақырымнан асады және бұл көрсеткішпен аймақтағы ең ұзын жағалау сызықтарының біріне ие. Мұнда жүздеген жағажайлар, шығанақтар мен курорттар бар, олардың ішіндегі ең әйгілісі — Халонг шығанағы. Бұл жерде 1600-ден астам әктасты аралдар көз тартар көрініс жасайды. Халонг ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген.
- Вьетнам асханасы дәм, иіс және құрылым тепе-теңдігін сақтауымен танымал. Тағамдарда бес негізгі дәм — қышқыл, тәтті, ащы, ащылау және тұзды — үйлесім табады. Көше тағамдары көбіне сатып алушының көз алдында дайындалады, бұл процеске ерекше қызығушылық тудырады. Ең танымал тағам — фо, бұл күріш кеспесі, сорпа, ет және көкөністерден тұратын сорпа.
- Вьетнамдықтардың үйлерінде ата-бабаға арнап жасалған арнайы құрбандық үстелдері жиі кездеседі. Еске алу күндері хош иісті таяқшалар жағылады, тағамдар ұсынылады және туыстар өткендерді құрметтейді. Бұл рәсім отбасы байланысын нығайтады және аға буынға деген сыйластықтың белгісі саналады. Жас буын да бұл дәстүрді сақтауға тырысады.
- Вьетнамдағы Шон Донг үңгірі — әлемдегі ең үлкен үңгірлердің бірі. Оның ішінде өзен, орман, тіпті бұлттар да бар. Ұзындығы 9 шақырымнан асады, ал биіктігі 200 метрге дейін жетеді. Бұл табиғи керемет 1991 жылы кездейсоқ табылып, толық зерттелуі кейінге қалдырылды.
- Вьетнамда нақты бір дін басым емес — буддизм, конфуцийшілдік, даосизм және католицизм бейбіт қатар өмір сүреді. Көптеген дәстүрлер, соның ішінде Тет (вьетнамдық Жаңа жыл) мейрамы бірнеше сенім түрін біріктіреді. Мұндай алуан түрлілік рухани ортаны байытады. Ел халқы әртүрлі философиялық бағыттарға ашық қарайды.
- Бұрын Сайгон деп аталған Хошимин — Вьетнамның іскерлік және мәдени орталығы. Қалада заманауи биік ғимараттар, тарихи базарлар мен француз отарлау дәуірінің сәулеті қатар орналасқан. Қала үнемі тіршілікке толы, таң атқаннан түнге дейін қозғалыс тоқтамайды. Атауы өзгерсе де, Сайгон тарихи келбетін сақтап отыр.
- Су қуыршақ театры — Вьетнамның көне өнерінің бірі, X ғасырдан бері сақталып келеді. Қойылымдар суда өтеді, ал қуыршақтарды сахна артында белден суға түскен актерлер басқарады. Қойылым сюжеттері халық ертегілерінен немесе күнделікті ауыл өмірінен алынады. Бұл өнер бүгінге дейін түпнұсқа қалпында сақталған.
- Вьетнамда семіздік деңгейі әлем бойынша ең төмен көрсеткіштердің бірі. Бұл өмір салты мен дәруменге бай, табиғи тағамдарға байланысты. Қалаларда фастфуд кең тарала бастағанымен, халық әлі де дәстүрлі тамақтануды жөн көреді. Денсаулық сақтау саласы белсенді түрде дұрыс тамақтануды насихаттайды.
- Вьетнамда білімге үлкен мән беріледі, оқушылар өте тығыз кестемен оқиды. Көптеген балалар мектептен кейін қосымша сабақтарға қатысады. Елдегі сауаттылық деңгейі 94 пайыздан жоғары, ал ата-аналар балалардың білім алуына ерекше мән береді. Білім — табысты болашақтың кепілі деп есептеледі.
- Вьетнам күріш өндірісі бойынша әлемде алдыңғы қатарда тұр, ал егістік алқаптары миллиондаған гектарға созылған. Егін жинау кезеңдері мерекелер мен салт-жоралғылармен қатар жүреді. Күріш — тек негізгі азық емес, ол еңбектің, берекенің және дәстүр жалғастығының символы. Халық даналығы мен мақал-мәтелдерде күрішке байланысты ойлар жиі кездеседі.
Вьетнам туралы осы қызықты мәліметтер бұл елге жаңа көзқараспен қарауға мүмкіндік береді. Оның көпқырлылығы, көне мен жаңаның үйлесімі, дәстүрге деген құрметі мен даму жолындағы ұмтылысы таң қалдырады. Вьетнам — әрбір бөлшегі мағынаға толы, тарихы терең ел. Бұл ел туралы неғұрлым көп білсеңіз, соғұрлым оны өз көзіңізбен көргіңіз келеді.
