Трентино-Альто-Адидже — бұл Италияның солтүстігіндегі өңір, мұнда итальян және австрия мәдениеттері, Доломит Альпілерінің көркем табиғаты және өзіндік ұлттық тағам дәстүрлері тоғысқан. Бұл аймақ Трентино (орталығы — Тренто) және Оңтүстік Тироль (орталығы — Больцано) деп аталатын екі тарихи бөліктен тұрады. Италиядағы ең ерекше өңірлердің бірі саналатын бұл жер тілдік, діни, сәулеттік және табиғи алуандылығымен ерекшеленеді. Сіз білмеуі мүмкін Трентино-Альто-Адидже туралы қызықты әрі танымдық деректерді назарларыңызға ұсынамыз.
- Трентино-Альто-Адидже — Италиядағы бес автономды өңірдің бірі. Өңірге білім беру, мәдениет, тіл және жергілікті басқару салаларында кең өкілеттіктер берілген, бұл этникалық және мәдени ерекшеліктерді сақтауға мүмкіндік береді.
- Өңірде үш ресми тіл бар: итальян, неміс және ладин тілі. Оңтүстік Тирольде тұрғындардың көбі неміс тілінде сөйлейді, ал кейбір қауымдастықтарда ежелгі ретороман тілі — ладин тілі сақталған.
- Тренто қаласы 1545–1563 жылдары өткен Триденттік собордың өткізу орны болған. Бұл собор Католик шіркеуінің құрылымына түбегейлі өзгерістер енгізіп, Контрреформация дәуірінің негізгі кезеңі болды.
- Больцано қаласы Альпіге апарар қақпа ретінде саналады және Италиядағы өмір сүру деңгейі ең жоғары қалалардың бірі болып есептеледі. Мұнда итальян эстетикасы мен неміс тәртіптілігі үйлесім тауып, ерекше атмосфера қалыптастырады.
- Өңір Доломит Альпілерімен әйгілі, олар ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұра тізіміне енген. Бұл аймақ жаяу серуен, альпинизм және қысқы спорт түрлері үшін әлемдегі ең үздік орындардың бірі болып саналады.
- Трентино-Альто-Адидже аумағында 300-ден астам қамалдар мен бекіністер бар. Ең танымалдарының қатарына Тироль, Ронколо және Бесено қамалдары жатады, әрқайсысының өзіндік тарихы мен сәулеттік ерекшелігі бар.
- Өңірдің тағамдары дәстүрлі итальян асханасынан өзгеше. Мұнда шпецле, кнедлик, қырыққабат салаттары, штрудель, қышқыл қырыққабат қосылған шұжықтар мен жергілікті ірімшіктер кеңінен таралған.
- Трентино мен Альто-Адидже аймақтарында шарап өндірісі маңызды сала саналады. Жүзім биік таулы жағдайда өсіріледі, және бұл өңірдің ақ шараптары Италиядағы ең сапалы өнімдердің қатарында.
- Оңтүстік Тироль — жан басына шаққандағы ЖІӨ деңгейі бойынша Италиядағы ең бай өңір. Экономикасы ауыл шаруашылығына, туризмге, қолөнерге және жоғары технологиялы өндіріс салаларына негізделген.
- Өңірде аспалы жолдар жүйесі жақсы дамыған. Мұнда 400-ден астам көтергіш құрылғылар бар, олар қыста — шаңғышыларға, ал жазда — туристер мен велосипедшілерге қызмет көрсетеді.
- Трентино-Альто-Адидже экологиялық тұрғыдан жоғары жауапкершілікке ие өңір. Көптеген елді мекендер электр қуатын жаңартылатын көздерден, әсіресе су электр станцияларынан алады.
- Натурно қалашығында Оңтүстік Тирольдегі ең биік шіркеу мұнарасы орналасқан — бұл IX ғасырда салынған Әулие Прокулус шіркеуінің мұнарасы. Ол Италиядағы ең көне мұнаралардың бірі.
- Өңірде жыл сайын ондаған фестивальдер, жәрмеңкелер және ауыл шаруашылығы көрмелері өткізіледі. Ең әйгілі шаралардың қатарында Випитено қаласындағы алма фестивалі мен Кавалезедегі ірімшік мерекесі бар.
- Альто-Адидже өңірінде археологиялық мұражай бар, мұнда мұзда сақталған адам — Эцидің денесі сақталған. Ол 1991 жылы Эцталь аңғарында табылып, әлемдегі ең ежелгі табиғи мумиялардың бірі ретінде танылған.
- Өңірде үш тілді білім беру жүйесі кең таралған. Мектеп оқушылары бірнеше тілді қатар оқиды, бұл көптілді ортада еркін қарым-қатынас жасауға мүмкіндік береді.
- Тау басындағы баспана үйлер (rifugi) туристік инфрақұрылымның маңызды бөлігі болып табылады. Олар 2000 метрден биік жерде орналасып, альпинистер мен жаяу жүргіншілерге жайлы орын ұсынады.
- Өңірдің сәулеті түрлі стильдердің үйлесімін көрсетеді — роман, готика және альпілік модерн бағыттары бір-бірімен араласқан. Көптеген шіркеулер мен ратушаларда фрескалар, ағаш оюлар және көне сағат механизмдері сақталған.
- Трентино электровелосипед қолдану жағынан Италияда көшбасшы өңірлердің бірі. Мұнда арнайы станциялармен жабдықталған жүздеген шақырым веломаршруттар бар.
- Трентино-Альто-Адидже табиғи қорықтар өңір аумағының үштен бір бөлігін қамтиды. Адамелло-Брента және Сесто сынды ұлттық парктерде аюлар, бұғылар, бүркіттер мен альпілік флораның алуан түрі мекендейді.
- Қыста өңір Еуропадағы ең ірі шаңғы аймақтарының біріне айналады. Мұнда Мадонна-ди-Кампильо, Валь-Гардена, Кронплац және Кортина-д’Ампеццо сияқты әйгілі курорттар орналасқан.
Бұл таңғаларлық әрі қызықты деректер Трентино-Альто-Адидже өңірінің табиғи көркемдігімен қатар, мәдени, тілдік және тарихи ерекшеліктерін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Мұнда түрлі халықтар мен дәстүрлер бейбіт және үйлесімді өмір сүре алады. Өңір тек қамалдар мен тауларымен ғана емес, сонымен қатар мұраға, даму мен әртүрлілікке деген құрметімен де ерекшеленеді. Трентино-Альто-Адидже — Еуропадағы әр алуандылықтың шынайы үлгісі.
