Иранның астанасы Тегеран – бұл тек саяси орталық қана емес, сонымен қатар ежелгі дәстүр мен заманауи өмір салты үндестік тапқан таңғажайып қала. Мұнда климат, сәулет, мәдениет пен адамдардың күнделікті тіршілігі ерекше үйлесім құрайды. Тегеран туралы қызықты мәліметтер бұл қаланың көпшілікке беймәлім, бірақ әсерлі тұстарын ашады. Егер сіз Тегеранда тек ыстық ауа райы мен кептелістер ғана бар деп ойласаңыз, бұл мақала сол түсініктерді өзгертуге көмектеседі. Назарларыңызға сіз білмеуі мүмкін қызықты әрі танымдық мәліметтер тізбегін ұсынамыз.
- Тегеран Эльбурс тау жотасының етегінде орналасқандықтан, жазғы ыстық күндердің өзінде мұндағы шыңдар қармен жабылып жатады. Бұл қала көрінісіне ерекше сұлулық береді, әрі орталықтан бірнеше шақырым жерден-ақ тау шаңғысын тебуге мүмкіндік бар.
- Тегеранда әлемдегі ең үлкен қалалық базарлардың бірі – Тегеранның Ұлы базары орналасқан. Оның дәліздері ондаған шақырымға созылып жатыр, ал сатушылар тауарлармен қатар ғасырлар бойы жалғасқан әңгімелер мен дәстүрлерді де ұсынады.
- Иран шөлді климатымен танымал болса да, Тегеранда қыс мезгілінде нағыз қар жауады. Қыс айларында тау шаңғысы курорттары жұмыс істейді, ал ауа температурасы нөлден төмен түсіп кетеді.
- Тегеранда Таяу Шығыстағы ең тиімді метрополитен жүйелерінің бірі жұмыс істейді. Ол күн сайын миллиондаған жолаушыны тасымалдайды және үнемі кеңейтіліп жатыр.
- Қаланың сәулеттік символы – Азади мұнарасы 1971 жылы салынған. Бұл мұнара сасанидтер дәуірі мен ислам сәулетінің элементтерін біріктіреді, ал оның атауы «бостандық» деген мағына береді.
- Қаладағы Асыл тастар мұражайында әлемдегі ең бай жауһарлар топтамаларының бірі сақталған. Мұнда әйгілі «Дарья-е-Нур» немесе «Жарық теңізі» деп аталатын гауһар тасты көруге болады.
- Тегеранда 800-ден астам саябақ бар, және жасыл аймақтар қала аумағының ауқымды бөлігін алып жатыр. Көптеген саябақтарда ауа салқындататын арнайы жүйелер орнатылған, бұл ыстықта серуендеуді жайлы етеді.
- Мұнда Еуропадан тыс XX ғасырдағы еуропалық өнердің ең ірі топтамаларының бірі бар Заманауи өнер мұражайы орналасқан. Бұл жерде Пикассо, Ван Гог, Поллок сынды әйгілі суретшілердің туындылары ұсынылған.
- Қаланың бір ерекшелігі – жаз мезгілінде ашық аспан астында ұйымдастырылатын кинотеатрлар. Адамдар қалалық бақтарда жиналып, бірге ирандық және шетелдік фильмдерді көреді.
- Милад телемұнарасы – дүниежүзіндегі биіктігі бойынша алтыншы орында. Бұл мұнара тек телехабар таратуға емес, сонымен қатар туристік нысан ретінде де қолданылады – онда мейрамхана, бақылау алаңы мен мұражай бар.
- Қаланың ескі ғимараттарының көпшілігінде электр қуатын пайдаланбай салқындататын желдеткіш мұнаралар бар. Бұл әдіс ежелгі парсыдан келе жатқан табиғи желдету тәсілі ретінде әлі күнге дейін қолданылады.
- Қаланың тротуарларында кітап сататын көшпелі базарларды көруге болады. Мұнда кез келген адам кітап сатып ала алады немесе ескі кітаптарын жаңасына айырбастай алады.
- Тегеран маңында археологтар неолит дәуіріне жататын ежелгі қоныстардың іздерін тапты. Бұл аймақтың адамзат өркениетінің алғашқы кезеңінен бастап қоныстанғанын дәлелдейді.
- Қаланың бір ауданында каллиграфия өнеріне арналған шеберханалар орналасқан. Мұнда шеберлер Құран, Хафиздің өлеңдері мен классикалық парсы әдебиетін қолмен көшіріп, дәстүрлі сия мен қылқалам пайдаланады.
- Тегеран көшелеріндегі қабырғаларда танымал ақындардың портреттері, ұлттық рәміздер мен философиялық нақыл сөздер бейнеленген үлкен муралдар салынған. Бұл көше өнері қалаға ерекше рух пен мән-мағына сыйлайды.
- Қалада 100-ден астам жоғары оқу орны бар, сондықтан Тегеран – Иранның білім беру орталығы саналады. Мұнда Иранның түкпір-түкпірінен және Азияның басқа елдерінен келген студенттер оқиды.
- Автокөлік қозғалысы өте қарқынды болғанымен, қалада велосипед жолдары мен жаяу жүргінші аймақтары дамып келеді. Бұл жобалар экологияны жақсартуға және автокөліктерге тәуелділікті азайтуға бағытталған.
- Дәстүрлі шайханалар – Тегеран тұрғындарының сүйікті демалыс орны. Мұнда шай әйнек стаканда беріледі және оған тәттілер, бал немесе тосап қоса ұсынылады, ал адамдар шын жүректен әңгімелеседі.
- Тегеран – ирандық кино индустриясының орталығы. Мұнда елдегі ең беделді кинофестивальдер өткізіледі, ал тегерандық режиссерлер халықаралық аренада жоғары бағаланады.
- Қалада жыл сайын Ашура рәсімдері өтеді, оларда діни театрландырылған көріністер көрсетіледі. Бұл дәстүр ежелгі парсы мәдениетінің бір бөлігі ретінде ерекше маңызға ие.
Бұл Тегеран туралы керемет және қызықты мәліметтер қаланың күрделі әрі қайталанбас болмысын айқын көрсетеді. Мұнда көне дәстүрлер мен жаңа технологиялар, сергек қалалық өмір мен тыныш саябақтар үйлесім тапқан. Тегеран туралы осындай таңғаларлық деректер Иранды жаңаша тануға, оның мәдениеті мен тарихын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.
