Тбилиси – Грузияның ғана емес, бүкіл Кавказдың рухани жүрегі саналатын ерекше қала. Мұнда Шығыс пен Батыс мәдениеттері тоғысып, көне дәуірдің тарихы мен заманауи өмір үйлесім тапқан. Қаланың көшелері ежелгі сәулет өнерін сақтап қалған, ал жаңа ғимараттармен бірлесіп ерекше атмосфера тудырады. Тбилиси өз қонақжайлылығымен, хош иісті шарабымен, ерекше тағамдарымен және жылылыққа толы адамдарымен әйгілі. Төменде сіз білмеуіңіз мүмкін Тбилиси туралы қызықты және танымдық деректер берілген.
- Тбилиси – әлемдегі ең көне қалалардың бірі, V ғасырда негізі қаланған. Аңыз бойынша, грузин патшасы Вахтанг Горгасали аң аулау кезінде ыстық бұлаққа түскен құсты байқайды. Сол жердің табиғи жылулығына тәнті болған патша осы маңға қала салуды ұйғарған. Қаланың атауы да “тбили” – “жылы” деген грузин сөзінен шыққан.
- Қала Мтквари деп аталатын Кура өзенінің екі жағалауында орналасқан. Өзен Тбилисиді ескі және жаңа бөлікке бөліп, дәстүр мен заманауилықтың тепе-теңдігін бейнелейді. Өзеннің үстінен ондаған көпір өтеді, олардың әрқайсысының өзіндік тарихы мен сәулеттік ерекшелігі бар.
- Тбилисидегі ең танымал көпір – Бейбітшілік көпірі. Бұл әйнек пен болаттан жасалған заманауи құрылыс 2010 жылы салынған. Кешке қарай көпір мыңдаған жарық шамдармен жанып, қаланың көрінісін әсем жарық шоумен толықтырады.
- Тбилисидің Ескі қаласы – ашық аспан астындағы музей іспетті. Мұнда тастан қаланған тар көшелер, ағаштан ойылған балкондары бар көне үйлер мен ғасырлар бойы сақталған шіркеулер орналасқан. Бұл аудан Грузияның тарихы мен рухын сезінуге мүмкіндік береді.
- Қаланың басты нышандарының бірі – Нарикала бекінісі. Ол IV ғасырда тұрғызылған және ұзақ уақыт бойы Тбилисидің қорғаныс орталығы болған. Бекіністің қабырғаларынан қаланың ең көркем панорамалық көрінісі ашылады.
- Нарикала бекінісінің етегінде әйгілі күкірт бұлақтары орналасқан Абанотубани ауданы бар. Бұл ыстық минералды сулар Тбилисидің пайда болуына себеп болған және бүгінде де емдік қасиетімен танымал. Бұл жерде орыс ақыны Александр Пушкин шомылып, грузин моншалары туралы жылы естеліктер қалдырған.
- Тбилиси ежелден көпұлтты қала болған. Мұнда грузиндермен бірге армяндар, еврейлер, гректер, парсылар және орыстар бейбіт өмір сүрген. Әртүрлі мәдениеттердің араласуы нәтижесінде қала көпқырлы мәдени орталыққа айналған.
- Қаланың биік төбелерінің бірінде Грузия анасы – Картлис Деда ескерткіші орналасқан. Оның сол қолында достарға арналған шарап толы тостаған, ал оң қолында жауларға қарсы қылыш бар. Бұл мүсін грузин халқының қонақжайлығын және батырлығын бейнелейді.
- Тбилиси өз тарихында бірнеше рет қиратылып, қайта қалпына келтірілген. Қалаға арабтар, моңғолдар, парсылар және османдар шабуыл жасағанымен, ол әрдайым қайтадан гүлдене алған. Сол себепті бүгінгі Тбилиси архитектурасы түрлі дәуірлердің үйлесімін көрсетеді.
- Қаладағы ең ірі діни нысандардың бірі – Самеба соборы. Бұл әлемдегі ең биік шіркеулердің бірі, оның жалпы биіктігі 100 метрден асады. Заманауи дәуірде салынған бұл ғибадатхана Грузияның рухани жаңғыруының символына айналды.
- Тбилиси – түрлі дін өкілдері бейбіт өмір сүретін қала. Мұнда православ шіркеулерімен қатар мешіттер, синагогалар және католик костелдері бар. Діндер арасындағы төзімділік Тбилисидің ерекше сипатын қалыптастырған.
- Қаланың ең әйгілі көшелерінің бірі – Руставели даңғылы. Бұл жерде театрлар, мұражайлар, мемлекеттік ғимараттар және дүкендер орналасқан. Даңғыл атақты грузин ақыны Шота Руставелидің құрметіне аталған.
- Қаланың орталығында Еркіндік алаңы орналасқан, онда алтын жалатылған Әулие Георгий мүсіні тұр. Ол Грузияның қамқоршысы саналады және бұл орын елдің тәуелсіздігінің символына айналған.
- Тбилисиден Нарикала бекінісіне дейін жететін аспалы жол жұмыс істейді. Кабинамен көтеріле отырып, қаланың ғажайып көрінісін тамашалауға болады. Әсіресе кешкі уақытта, шамдар жанғанда, Тбилиси ерекше сұлулыққа бөленеді.
- Грузин асханасы Тбилисидің мәдениетінің ажырамас бөлігі болып табылады. Мұнда хачапури, хинкали, сациви, долма және жергілікті шарап – бәрі ұлттық мақтанышқа айналған. Әр тағам ұрпақтан ұрпаққа беріліп келе жатқан көне рецепт бойынша дайындалады.
- Тбилиси тұрғындары өздерінің қонақжайлығымен танымал. Қонақ келгенде оларды дастарханға шақырып, ең дәмді тағамдармен қарсы алады. Шарап бұл қалада жай ғана сусын емес – ол достықтың, өмірдің және қуаныштың нышаны.
- Бүгінгі таңда Тбилиси заманауи өнер орталығы ретінде дамып келеді. Қала көшелерін муралдар, арт-галереялар мен заманауи көрмелер безендірген. Сол себепті Тбилиси Шығыс Еуропадағы ең шығармашылық қалалардың біріне айналды.
- Қала көлік жүйесімен де ерекше. Мұнда метро, фуникулер және аспалы жолдар жұмыс істейді. Тбилисидің метросы әлемдегі ең терең желілердің бірі, ал фуникулер Мтацминда тауына көтеріліп, қаланың тамаша көрінісін ұсынады.
- Тбилисидің тұрғындары “шетоба” деп аталатын дәстүрлі кешкі серуенді жақсы көреді. Кеш түсе адамдар көшеге шығып, әңгімелесіп, музыка тыңдап, қаланың ерекше рухын сезінеді. Кешкі жарықтар мен кофенің иісі қаланы ерекше жылы күйге бөлейді.
- Тбилиси – контрасты қала. Мұнда көне ғимараттар мен заманауи биік үйлер, базарлар мен сәнді кафелер, дәстүр мен инновация бір-бірімен үйлесім тапқан. Осы үйлесім Тбилисиді қайталанбас әрі тартымды қалаға айналдырады.
Тбилиси – Грузияның жүрегі, оның мәдениеті мен рухының көрінісі. Қала туралы қызықты деректер оның бай тарихын, көпұлтты мәдениетін және ерекше рухын паш етеді. Мұнда өткен мен бүгін, ескі мен жаңа қатар өмір сүреді. Дәл осы үйлесім Тбилисидің шынайы сұлулығы мен сиқырының сыры болып табылады.
