Шри-Ланка — Үнді мұхитының жүрегінде орналасқан арал елі, ол жиі «Азияның інжу-маржаны» деп аталады. Табиғатының сұлулығы, ежелгі мәдениеті мен бай тарихы бұл елді ерекше етеді. Мұнда шай плантациялары, көне храмдар, тропикалық ормандар мен алтын түстес жағажайлар үйлесім тапқан. Шри-Ланка ғасырлар бойы түрлі өркениеттердің ықпалында болса да, өз болмысын сақтап қалған ел. Төменде осы ғажайып мемлекет туралы сіз білмеуі мүмкін қызықты және танымды деректер берілген.
- Шри-Ланканың ресми атауы — Шри-Ланка Демократиялық Социалистік Республикасы. 1972 жылға дейін ел Цейлон деп аталған, ал бүгінге дейін әйгілі цейлон шайы осы атаумен белгілі. Елдің атауын өзгерту ұлттық тәуелсіздік пен мәдени өзіндік ерекшелікті қайта қалпына келтірудің нышаны болды.
- «Шри-Ланка» атауы «қасиетті жер» деген мағынаны білдіреді. Бұл атау буддизмдегі рухани мәнге ие, себебі жергілікті халық өз елін қасиетті деп есептейді. Мұнда Будданың өмірімен байланысты көптеген қасиетті орындар бар.
- Арал Үндістанның оңтүстік-шығысында орналасқан және Адам көпірі немесе Рама көпірі деп аталатын таяз су жолы арқылы бөлінеді. Аңыз бойынша, бұл табиғи жолды инду дініндегі Рама құдайының өзі салған.
- Шри-Ланканың екі астанасы бар. Ресми әкімшілік астанасы — Шри-Джаяварденепура-Котте, ал іскерлік орталығы — Коломбо. Екі қала бір-бірімен тығыз байланысқан және біртұтас мегаполис ретінде дамып келеді.
- Шри-Ланка — буддизм үздіксіз дамып келе жатқан ең көне елдердің бірі. Бұл дін елге шамамен 2200 жыл бұрын үнді монахы Махинда арқылы келген. Қазіргі уақытта халықтың шамамен 70 пайызы буддистік сенімді ұстанады.
- Елдің солтүстігіндегі Анурадхапура қаласында Будда ағашының бұтағынан өсірілген қасиетті Бодхи ағашы бар. Ол шамамен екі мың жылдан астам бұрын отырғызылған және адам отырғызған ең көне ағаш ретінде есептеледі.
- Сигирия қаласындағы әйгілі тасты қамал әлемнің «сегізінші кереметі» деп аталады. Бір кездері бұл тастың үстінде патша Кассапаның сарайы орналасқан. Қамал қабырғаларында аспан қыздарының көне суреттері сақталған, бұл жер елдің ең танымал туристік нысандарының бірі.
- Шри-Ланка шайымен танымал. Мұнда өсірілетін цейлон шайы әлемнің көптеген елдеріне экспортталады және ерекше дәмі мен иісімен бағаланады. Әсіресе Нувара-Элия аймағы шай плантацияларымен аты шыққан, себебі оның климаты өсімдікке өте қолайлы.
- Шайдан бөлек, ел дәмдеуіштерімен де әйгілі, әсіресе даршынмен. Шри-Ланка даршыны әлемдегі ең сапалы түрлердің бірі саналады. Орта ғасырларда дәл осы өнім үшін португалдықтар, голландтар және ағылшындар арасында талас болған.
- Ел флорасы мен фаунасына өте бай. Мұнда азиялық пілдер, қабыландар, маймылдар, қолтырауындар және жүздеген құс түрлері мекендейді. Шри-Ланка жағалауларында киттер мен дельфиндерді бақылау туризмі кеңінен дамыған.
- Піл Шри-Ланканың ұлттық символы болып саналады. Оның бейнесі монеталарда, өнер туындыларында және діни салт-жораларда кездеседі. Әр жылы Канди қаласында Эсала Перахера фестивалі өткізіліп, онда сәнделген ондаған піл көшеге шығып, салтанатты шеру өткізеді.
- Шри-Ланка мәдениеті ерекше бай әрі алуан түрлі. Мұнда үнді, араб, еуропа және малай мәдениеттерінің әсері тоғысқан. Бұл ықпалдар музыкада, би өнерінде, сәулетте және ұлттық тағамдарда көрініс табады.
- Елдің ресми тілдері — сингал және тамил тілдері. Ағылшын тілі білім беру, бизнес және мемлекеттік басқаруда кеңінен қолданылады, бұл елді халықаралық байланысқа ашық етеді.
- Шри-Ланка жазуының тарихы ежелгі дәуірге дейін созылады. Ел аумағында біздің дәуірімізге дейінгі III ғасырға жататын тас жазбалар табылған, бұл өркениеттің жоғары деңгейін дәлелдейді.
- Аралда жанартау жоқ, бірақ жер бедері ежелгі тектоникалық қозғалыстар нәтижесінде қалыптасқан. Елдің таулы аймақтарында көптеген сарқырамалар бар, олардың ішіндегі ең биігі — Бамбараканда, биіктігі 260 метрден асады.
- Шри-Ланка асыл тастарымен де әйгілі. Мұнда сапфир, рубин, топаз және ай тастар өндіріледі. Әлемдегі ең үлкен көк сапфир — «Адам жұлдызы» дәл осы елден табылған.
- Елдің ұлттық тағамдары өте ащы әрі хош иісті. Негізінен күріш, кокос, дәмдеуіштер мен теңіз өнімдері пайдаланылады. «Күріш пен карри» атты дәстүрлі тағамның ондаған түрі бар және әр аймақ өз ерекшелігін қосады.
- Шри-Ланка Азияда тегін білім беру жүйесін алғаш енгізген елдердің бірі. Бұл жүйе 1945 жылдан бері жұмыс істейді және қазіргі таңда елдегі сауаттылық деңгейі Оңтүстік Азиядағы ең жоғары көрсеткіштердің бірі.
- 2004 жылы Үнді мұхитындағы цунами Шри-Ланкаға үлкен зардап әкелді. Толқындардың биіктігі 10 метрге жетіп, көптеген жағалаулық аймақтарды қиратты. Дегенмен ел халқы тез арада бірігіп, елді қайта қалпына келтірді.
- Шри-Ланканың ұлттық туы әлемдегі ең көне тулардың бірі. Тудағы қылыш ұстаған арыстан — батылдықтың және ерліктің белгісі, түрлі түстер — халықтар мен діндердің бірлігін бейнелейді. Тудың дизайны 1948 жылы тәуелсіздік алынғаннан бері өзгеріссіз қалды.
- Елдің ең ерекше дәстүрлерінің бірі — баған үстінде отырып балық аулау. Балықшылар теңізге орнатылған ағаш бағандарға отырып, ұзын таяқпен балық ұстайды. Бұл көрініс елдің символына айналып, туристік фотосуреттерде жиі бейнеленеді.
- Елдің климаты тропикалық және маусымдық муссондарға байланысты өзгеріп отырады. Дегенмен аралдың әр бөлігінде ауа райы әрқашан саяхатқа қолайлы, сондықтан Шри-Ланка жыл бойы демалыс үшін тамаша бағыт болып табылады.
- Шри-Ланкада ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген бірнеше нысан бар. Олардың қатарында көне Анурадхапура мен Полоннарува қалалары, Сигирия қамалы және Дамбулла ғибадатханасы бар. Әр нысан елдің рухани және тарихи байлығын бейнелейді.
Шри-Ланка — көне дәстүр мен табиғи сұлулық үйлескен ерекше мемлекет. Бұл қызықты деректер оның мәдени және рухани байлығын айқын көрсетеді. Ел саяхатшыларды жайдары халқы, тыныш өмір ырғағы және ерекше табиғатымен баурап алады. Шри-Ланка — уақыт тоқтап қалғандай сезілетін, әр сәті мағына мен жылылыққа толы ел.
