Одесса — теңіз жағасындағы әдеттегі қала емес, ол өзіндік тарихы, ерекше мәдениеті мен түрлі ұлт өкілдерінің үйлесімді өмірі арқылы дараланады. Бұл қалада еуропалық сәулет, жылы юмор және бай рухани мұра үйлесім табады. Мұнда келген әрбір саяхатшы ерекше әсермен оралады. Төменде келтірілген Одесса туралы қызықты мәліметтер сізге бұл қаланың шынайы болмысын жақынырақ танытуға көмектеседі.
- Одесса 1794 жылы патшайым Екатерина II-нің жарлығымен құрылған. Бұған дейін оның орнында Хаджибей атты түрік қонысы болған. Қала тез арада Ресей империясының маңызды теңіз портына айналды. Жоспарлы құрылыс пен кең көшелер оны басқа қалалардан ерекшелендірді.
- «Одесса» атауы гректің «Одессос» сөзінен алынғанымен, ежелгі грек қонысы бұл жерде болмаған. Екатерина II қала атауын әйелдік формада болуын қалаған, бұл атауға нәзіктік беру мақсатында жасалған. Осылайша ерекше есім қалыптасты.
- 1907 жылы Одессада әлемдегі алғашқы электр трамвайларының бірі іске қосылды. Ол уақытта бұл үлкен жетістік саналды. Кейбір бағыттар әлі күнге дейін сол тарихи жолдармен жүреді. Қала тұрғындары үшін трамвай әлі де күнделікті көлік түрі болып табылады.
- Одессаның сәулеті таңғалдырарлық әртүрлілікке ие. Бір көшенің бойында классикалық, модерн, барокко және конструктивизм үлгілері қатар кездеседі. Еуропадағы ең әдемі театрлардың бірі — Одесса опера театры да осында орналасқан. Қала — ашық аспан астындағы сәулет мұражайы іспетті.
- Потёмкин баспалдағы — Одессаның ең танымал нышандарының бірі. Оның құрылымы ерекше оптикалық әсер береді: төменнен тек баспалдақтар, ал жоғарыдан тек алаңшалар көрінеді. 192 баспалдақтан тұратын бұл нысан «Броненосец Потемкин» фильмі арқылы әлемге танылды. Баспалдақ — қала тұрғындары мен қонақтарының сүйікті мекені.
- Одессаның астында ұзындығы 2500 километрден асатын катакомбалар жүйесі орналасқан. Бұл жерлер тасты қазу барысында қалыптасқан. Катакомбалар соғыс кезінде жасырыну және қарсылық қозғалысы үшін пайдаланылған. Бүгінде олардың бір бөлігі туристік бағытқа айналған.
- Одессалықтардың тілі өзінше бір ерекше құбылыс. Онда орыс, украин, еврей, грек және басқа тілдер араласқан. Әзілге толы сөйлеу мәнері қаланың рухани бейнесіне айналған. Мұндай тілдік ерекшелік Одессаға тән даралық береді.
- Қалада көптеген әйгілі өнер адамдары дүниеге келген. Олардың қатарында Исаак Бабель, Леонид Утёсов, Михаил Жванецкий, Кира Муратова және басқа да тұлғалар бар. Одесса шығармашылыққа шабыт беретін орта болған. Қала өзі де көптеген әдеби және кино шығармаларына арқау болған.
- Одесса опера театры өзінің акустикасымен әйгілі. Театрда сахнадағы сыбырды да алыс қатарлардан естуге болады. Сәулеті жағынан бұл орын Веналық барокко стилінде салынған. Театр өнер сүйер қауымды өзіне тартады.
- 1973 жылдан бері қалада «Гуморина» атты мереке тойланады. Бұл — әзіл, карнавал және костюмдер мерекесі. Ол күндері қала көшелері күлкі мен қуанышқа толы болады. Мыңдаған адамдар бұл шеру мен ойын-сауыққа қатысады.
- Одессаның көше тағамдары — нағыз гастрономиялық мұра. Мұнда форшмак, баклажан уылдырығы, фаршталған балық сияқты тағамдарды кездестіруге болады. Қаланың асханасы көпұлтты мәдениеттің көрінісі іспетті. Әр тағам ерекше дәм мен хош иіске ие.
- Одесса — ірі білім беру орталығы. Мұнда 20-дан астам жоғары оқу орны бар, соның ішінде И.И. Мечников атындағы университет те бар. Жыл сайын қалаға көптеген шетелдік студенттер келеді. Қалада ғылыми және студенттік өмір қызу жүреді.
- Қаланың елтаңбасында зәкір бейнеленген. Бұл — Одессаның теңізбен байланысты екенін білдіреді. Мұндай теңіздік рәміздер көшелер мен мекемелердің атауларында да байқалады. Қала өмірі теңіз ырғағымен үндесіп жатыр.
- Одесса — Украинадағы ең жылы қалалардың бірі. Теңізге жақын орналасуы арқасында ауа райы жұмсақ және қолайлы. Жазда мұнда мыңдаған туристер ағылады. Қыста да қала өзіндік жылы әрі жайлы бейнесін сақтап қалады.
- Одесса хайуанаттар бағы 1938 жылдан бері жұмыс істейді. Мұнда жүздеген жануар түрлері, оның ішінде сирек кездесетіндері де бар. Хайуанаттар бағы экологиялық тәрбие және табиғатты қорғау бағытында белсенді жұмыс жүргізеді. Ол қала тұрғындары мен қонақтары үшін танымал демалыс орнына айналған.
- Одесса мен Нью-Йорк арасында бауырлас қалалар байланысы орнатылған. Бұл — қаланың халықаралық деңгейде мойындалғанын көрсетеді. Одесса жаһандық жобалар мен мәдени алмасуларға белсенді қатысады. Бұл байланыстар қаланың дамуына үлес қосады.
Одесса — тарих пен қазіргі заман үйлесім тапқан ерекше қала. Бұл қызықты мәліметтер оның қайталанбас бейнесін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Әр бұрышында өзіндік тарихы, әр ғимаратында ерекше мінезі бар. Бұл қалаға бір рет келген адам қайта оралғысы келері анық.
