Қырғызстан — таулы табиғаты, ғасырлар бойғы көшпенділік мәдениеті және қонақжай халқы бар ел. Бұл Орталық Азияның шағын ғана, бірақ керемет әртүрлі мемлекеті өз бойында ежелгі тарих пен табиғи байлықты, ұлттық дәстүр мен заманауи дамуды үйлестіре білді. Оның аумағында көлдер, шыңдар, көне қалалар мен Ұлы Жібек жолының ізі сақталған мәдени ескерткіштер бар. Туристер жыл сайын Қырғызстанға келіп, оның табиғаты мен мәдениеті арқылы ерекше әсер алады. Назарларыңызға сіз білмеуі мүмкін қырғыз елі жайлы таңғаларлық және танымдық деректер тізбегін ұсынамыз.
- Қырғызстан аумағының 90 пайызынан астамы таулармен жабылған, бұл оны әлемдегі ең таулы елдердің бірі етеді. Ең биік нүктесі — Жеңіс шыңы, оның биіктігі 7400 метрден асады. Мұндай биіктіктер альпинизмге, тау туризміне және шаңғы спорт түрлеріне өте қолайлы.
- Әлемдегі ең ірі биік таулы көлдердің бірі — Ыстықкөл — Қырғызстанда орналасқан. Көл тереңдігі мен сәл тұздылығының арқасында қыста да қатпайды. Ыстықкөл — табиғи ғажайып қана емес, сондай-ақ елдің мәдени және туристік символдарының бірі.
- Ел астанасы Бішкек — Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан көне керуен-сарай орнының негізінде пайда болған. Қазіргі таңда бұл — кең даңғылдар мен саябақтары бар заманауи қала, онда кеңестік сәулет пен қазіргі заман тоғысады. Бішкек — Қырғызстанның мәдени және саяси орталығы.
- Қырғызстанда қырғыз тілімен қатар орыс тілі де ресми мәртебеге ие. Халық күнделікті өмірде екі тілді де еркін қолданады. Сонымен қатар кей аймақтарда өзбек, қазақ және ағылшын тілдері де қолданылады.
- Ұлттық «Манас» жыры — әлемдегі ең ұзын ауызша эпикалық шығарма болып саналады. Ол жарты миллионнан астам жолдан тұрады және ұрпақтан ұрпаққа манасшы жыршылар арқылы жеткен. Бұл эпос қырғыз халқының рухани негізі мен бірегейлігінің символы ретінде қабылданады.
- Елде көшпенді өмір салты әлі күнге дейін сақталған. Көктем мен жаз мезгілдерінде көптеген қырғыздар жайлауға — таулы жайылымдарға көшіп, киіз үй тігіп, мал бағады. Бұл тек дәстүр емес, ата-бабалармен рухани байланыстың жалғасы ретінде қарастырылады.
- Қырғызстанның ұлттық валютасы — сом. Ол 1993 жылы тәуелсіздік алғаннан кейін енгізілді. Сом сөзі көне түркі тілдерінде «таза күміс» деген мағына береді.
- Ел аумағында 2000-нан астам көл бар, олардың көпшілігі 3000 метрден жоғары биіктікте орналасқан. Бұл көлдер мұздықтардың еріген суымен толығып, мөлдірлігімен ерекшеленеді. Олар экожүйе үшін де, туризм үшін де маңызды.
- Қырғызстанда 40 мыңнан астам өзен бар, олардың жалпы ұзындығы 150 мың шақырымнан асады. Бұл өзендер суару, балық аулау және гидроэнергетика үшін қолданылады. Таулы рельефтің арқасында олар көптеген шатқалдар мен сарқырамалар түзеді.
- Қырғыз халқында ат спорты кең тараған, әсіресе көкпар ойыны аса танымал. Бұл ойында шабандоздар серкенің денесін алып, командалық шеберлік пен жеке күш-жігерін көрсетеді. Көкпар — тек спорт емес, ұлттық мәдениеттің бір бөлшегі.
- Елдің ұлттық тағамдары — түркі, моңғол және кеңестік асханалар әсерінің көрінісі. Ең танымал тағамдарға бешбармақ, лагман және құрт жатады. Қымыз бен айран сияқты сүт өнімдері күнделікті рационда маңызды орын алады.
- Қырғызстанда 80-нен астам тау шаңғысы базасы мен демалыс орны бар. Олардың қолжетімді бағасы мен табиғи әсемдігі шетелдік туристерді де қызықтырады. Шаңғы маусымы желтоқсаннан наурызға дейін жалғасады.
- Ел аумағында Тянь-Шань тауларында сирек кездесетін қар барысы тіршілік етеді. Бұл жыртқыш ұлттық символ ретінде қорғалады және тәуелсіздік пен еркіндіктің бейнесі саналады. Қырғызстан үкіметі оны сақтау үшін түрлі шаралар қабылдауда.
- Қырғызстан теңізге шыға алмайды, бірақ оны табиғи нысандардың молдығы толығымен өтейді. Таулы жоталар, альпі шалғындары, шатқалдар мен мұздықтар елді экотуризм үшін мінсіз орынға айналдырады. Мұнда жайлылықтан гөрі әсер мен табиғат алдыңғы орынға қойылады.
- Халықтың көп бөлігі әлі де үлкендерге құрметпен қарап, дәстүрлі қонақжайлылықты сақтайды. Киіз үйге келген қонақ — әрдайым құрметті адам, оған ең жақсы ас ұсынылады. Бұл дәстүрлер ұрпақтар сабақтастығын және ұлттық бірлікті нығайтады.
Қырғызстан — табиғаты, тарихы және мәдениетімен таң қалдыратын ел. Бұл қызықты деректер оның бай рухани дүниесін, географиялық ерекшеліктерін және халықтың өмір салтын жақынырақ тануға көмектеседі. Сіз бұл елдің осыншалықты алуан түрлі әрі ерекше екенін білмеуіңіз мүмкін. Қырғызстанға сапар — шынайы жаңалықтар мен ұмытылмас әсерлерге толы саяхат.
