Киншаса — бұл жай ғана Конго Демократиялық Республикасының астанасы емес, ол Африканың ең ірі және қарқынды дамып келе жатқан мегаполистерінің бірі. Ұлы Конго өзенінің жағасында орналасқан бұл қала елдің саяси, мәдени және экономикалық жүрегі саналады. Мұнда кедейлік пен байлық, дәстүр мен заманауи мәдениет, тәртіпсіздік пен шығармашылық қатар өмір сүреді. Қалада өмір қайнап жатыр, музыка естіледі, жаңа африкалық интеллигенция өсіп келеді. Төменде сіз білмеуі мүмкін Киншаса туралы қызықты әрі танымдық деректермен таныса аласыз.
- Киншаса — халқының саны жағынан Африкада үшінші орында, Лагос пен Каирден кейін. Қалада 17 миллионнан астам адам тұрады және бұл көрсеткіш жыл сайын артып келеді. Кейбір болжамдарға сәйкес, 2030 жылға қарай Киншаса әлемдегі халқы ең көп екінші қала болуы мүмкін. Мұндай өсім инфрақұрылымға үлкен салмақ түсіреді.
- Қала Конго өзенінің оңтүстік жағалауында, Конго Республикасының астанасы Браззавильге қарсы бетте орналасқан. Бұл — бір-біріне ең жақын орналасқан және өзенмен бөлінген екі әлемдік астана. Олардың орталықтары арасындағы қашықтық бірнеше шақырым ғана. Дегенмен, көпір салынбағандықтан, қатынас тек су арқылы жүзеге асырылады.
- Тарихи тұрғыда қала Лопольдвиль деп аталып, Бельгия королі Леопольд II-нің құрметіне қойылған. 1966 жылы ел тәуелсіздік алғаннан кейін оған жергілікті атауы — Киншаса қайтарылды. Бұл атау отарлауға дейін осы жерде орналасқан Nshasa деген ауылдың атауынан шыққан. Атауын өзгерту — африкаландыру саясатының бір бөлігі болды.
- Киншаса — әкімшілік орталық қана емес, сонымен қатар елдің мәдени астанасы. Мұнда басты театрлар, университеттер, мұражайлар және телестудиялар шоғырланған. Қала музыка әлемінде де ерекше орын алады, әсіресе конголез румба стилімен танымал. Көптеген әйгілі африкалық музыканттар осы жерден шыққан.
- Қалада 1954 жылы құрылған Орталық Африкадағы ең көне университеттердің бірі — Киншаса университеті орналасқан. 1960-жылдары ол «Африкалық Сорбонна» деп аталды. Бұл университетте африкалық саясат, философия және құқық саласындағы көрнекті тұлғалар білім алған. Бүгінгі таңда да ол маңызды білім ордасы болып саналады.
- Киншаса — сән мен заманауи африкалық стильдің ірі орталығы. Әсіресе «саперлер» деп аталатын тұрғындар сәнқойлығы және қымбат киімге құмарлығымен танымал. Саперлер — әлеуметтік қиындықтарға қарамастан өзін-өзі көрсететін бейформалды қозғалыс өкілдері. Олардың стилі өзіндік мәдени құбылысқа айналып, қоғамдағы қарсы пікірдің көрінісі болып отыр.
- Қалада жиі саяси митингтер, діни жиналыстар мен музыкалық концерттер өтетін жаппай көшелік іс-шаралар ұйымдастырылады. Қоғамдық кеңістік өмірге толы әрі эмоцияға бай. Мұнда азаматтық қоғам мен жастар белсенді жұмыс істейді. Олар наразылық акцияларына, мәдени бастамаларға және әлеуметтік жобаларға атсалысады.
- Кедейшілікке қарамастан, Киншаса — өмір сүру құны бойынша Африкадағы ең қымбат қалалардың бірі. Импорттық тауарлардың қымбаттығы, инфрақұрылымның жетіспеушілігі және жылжымайтын мүліктің бағасы қалада тұрмысты қиындатады. Сонымен қатар көлеңкелі нарық кең таралған. Бұл — ресми құрылымдардан тыс жұмыс істейтін параллель экономиканың көрінісі.
- Киншаса спорт тарихында да маңызды орын алады, әсіресе футбол мен бокс салаларында. 1974 жылы қалада аты аңызға айналған Мухаммед Әли мен Джордж Форман арасындағы «Rumble in the Jungle» жекпе-жегі өтті. Бұл оқиға әлем назарын Киншасаға аударып, Африканың беделін арттырды. Бокс матчы «Стад ду 20 Май» стадионында өтті.
- Конго өзені қалада негізгі көлік артериясының рөлін атқарады. Көпірлердің болмауы және жолдардың нашар дамуы өзен су көлігін маңызды етеді. Өзен жағалауларында көптеген базарлар мен айлақтар орналасқан. Мұнда қаланың сауда-саттығы қызып жатады.
- Қала экологиялық мәселелерге тап болып отыр, соның ішінде өзеннің ластануы, тұрмыстық қалдықтар және ретсіз құрылыс бар. Дегенмен, белсенділер мен қоғам өкілдері экологиялық жобалар арқылы жағдайды жақсартуға тырысып жатыр. Жастар тазалық акцияларына, көгалдандыру мен ақпараттық науқандарға қатысуда. Экологиялық сана біртіндеп қалыптасып келеді.
- Киншаса — тілдік және этностық алуандылық мекені. Ресми тілі француз болғанымен, көпшілік тұрғындар лингала тілінде сөйлейді. Сонымен қатар суахили, чилуба және киконго тілдері де кең таралған. Бұл көптілді орта ерекше мәдени атмосфераны қалыптастырады.
Бұл таңғаларлық фактілер Киншасаның қаншалықты жарқын, күрделі әрі көпқырлы қала екенін көрсетеді. Мұнда өткен мен болашақ, шығармашылық пен күрес, дәстүр мен жаңғыру қатар өрбіп жатыр. Киншаса — өзгеріп жатқан Африканың бейнесін көрсететін тірі айна. Бұл қаланы танып-білу — бүкіл құрлықтың рухын тереңірек түсінуге жол ашады.
