Кентукки — бұл жай ғана АҚШ-тың бір штаты емес, тарихы терең, табиғаты ерекше және мәдениеті бай өңір. Ол әлемге әйгілі ат жарыстарымен, бурбон вискиімен және көкшіл шөптерімен танымал. Алайда бұл штаттың шынайы құндылығы бұдан әлдеқайда кең. Мұнда Аппалач тауларының көрінісі, ежелгі үңгірлер, дәстүрлер мен заманауи өмір өзара үйлесім тапқан. Кентукки туралы қызықты деректер осы ерекше аймақтың табиғи, тарихи және мәдени болмысын тереңірек тануға көмектеседі.
- Кентуккиде әлемдегі ең ірі үңгір жүйесі — Мамонт үңгірі орналасқан, оның ұзындығы 650 шақырымнан асады. Бұл жүйе Жер бетіндегі ең ұзын үңгір кешені болып саналады. ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген бұл үңгір жыл сайын мыңдаған турист пен спелеологты тартады.
- Кентукки ресми түрде штат емес, «содружество» деп аталады. Бұл атау Британ империясының ықпалынан қалған тарихи ерекшелік. АҚШ-та мұндай мәртебеге тек төрт штат ие.
- Кентуккиде әлемге әйгілі ат жарысы — Кентукки Дерби өтеді. Луисвилл қаласында 1875 жылдан бері үздіксіз ұйымдастырылып келе жатқан бұл шара — америкалық спорт мәдениетінің ажырамас бөлігі. Көпшілік жарысты ғана емес, сонымен қатар дәстүрлі қалпақтар мен ментті коктейльдер көру үшін келеді.
- Дүниежүзілік бурбон өндірісінің 95 пайыздан астамы дәл осы Кентуккиден шығады. Әк тасты топырағы, климаттық жағдайы және ғасырлар бойы сақталған рецепттері бұл өңірді виски орталығына айналдырды. Штатта 70-тен астам тіркелген дистиллерия бар.
- Кентукки көгілдір шөптерімен танымал, олар шын мәнінде жасыл болғанымен, жарыққа байланысты көкшіл реңк береді. Бұл табиғи ерекшелік поэзия мен өнер туындыларына шабыт берген. Осы шөптерге байланысты өңір «Көк жазық» деген лақап ат алған.
- Штат аумағында АҚШ армиясының Форт-Нокс базасы орналасқан, мұнда елдің алтын қорының едәуір бөлігі сақталады. Бұл қойма — әлемдегі ең қорғалған орындардың бірі. Мұнда қанша алтын бар екені құпия сақталады.
- Кентукки — АҚШ-тың 16-президенті Авраам Линкольннің туған жері. Ол 1809 жылы Годженвилл қаласына жақын маңда қарапайым лашықта дүниеге келген. Бұл мекен бүгінде ұлттық тарихи парк ретінде қорғалады.
- Бұл штат сондай-ақ Азамат соғысы кезінде Конфедерация басшысы болған Джефферсон Дэвиспен байланысты. Ол да Линкольн туған жерден алыс емес жерде дүниеге келген. Бұл жағдай — тарихи тұрғыда екі қарсы тараптың көшбасшылары бір өңірде туғанын көрсететін таңғаларлық факт.
- Кентуккиде ерекше атауға ие — Хэллоуин деп аталатын қала бар. Бұл елді мекен Хэллоуин мерекесі қарсаңында туристердің назарын жиі аударады. Қалада бірнеше жүз адам ғана тұрады, бірақ оның атауы жолкөрсеткіштер мен медиа материалдарда жиі кездеседі.
- Кентукки өзенінің табиғаты көркем және экологиялық маңызы зор. Ол жартасты шатқалдар мен орманды аңғарлар арқылы ағады. Өзенде каякинг, балық аулау сияқты демалыс түрлері кең таралған.
- Штаттың шығыс бөлігі Аппалач тауларына тиесілі, мұнда таулы бедер мен бай флора-фауна шоғырланған. Бұл жерде емен, үйеңкі, бук және сирек кездесетін өсімдіктер өседі. Өңірдегі көмір қоры да өндіріс пен экономикада үлкен рөл атқарған.
- Луисвилл қаласында әйгілі боксшы Мұхаммед Әлидің мұражайы орналасқан. Ол осы қалада дүниеге келген және оның өмір жолы АҚШ-тың спорт және азаматтық қоғам тарихына зор әсер етті. Мұражай тек спортқа ғана емес, рухани күш пен әділет жолындағы күреске арналған.
- Кентуккиде әртүрлі ауылшаруашылық фестивальдер жиі өткізіледі, мысалы, Трик-Каунтидегі ветчина фестивалі мен Николасвиллдегі жүгері мерекесі. Бұл шаралар аймақ тұрғындарының ауыл шаруашылығымен байланысын көрсетеді. Онда дәстүрлі тағамдар ұсынылып, жергілікті музыка орындалады.
- Мамонт үңгірінің ішінде сирек кездесетін жерасты өзендері мен карст пішіндері бар. Кейбір залдары концерттер немесе қойылымдар өткізуге жеткілікті кең. Үңгірдің бірегей экожүйесін ғалымдар зерттеуде.
- Штатта АҚШ-тағы ең көне қоғамдық кітапханалар жүйелерінің бірі жұмыс істейді, ол XIX ғасырда құрылған. Ерекшелігі — олардың біразы көшпелі болған, яғни кітаптар шалғай таулы аймақтарға атпен жеткізілген. Бұл бастама ауылдық аймақтарда сауаттылықты арттыруға септігін тигізді.
- Кентукки — блюграсс жанрының отаны. Бұл музыкалық стиль ирланд, шотланд және афроамерикалық дәстүрлердің үйлесімі арқылы пайда болған. Көптеген танымал музыканттар алғашқы қадамдарын Кентукки фестивальдерінен бастаған.
- Штаттың ұлттық тағамдары қатарына қуырылған тауық, жүгері наны, бурбон соусы мен пекан жаңғағынан жасалған бәліштер кіреді. Классикалық кентуккилік тағам — қуырылған тауық KFC брендінің негізіне айналған. Жергілікті аспаздық дәстүр өңір мәдениетінің ажырамас бөлігі саналады.
- Кентуккиде 30-дан астам мемлекеттік саябақ бар, олар жаяу серуен, кемпинг, тауға өрмелеу және су спортымен айналысуға жағдай жасайды. Штаттың табиғи байлығы жыл сайын миллиондаған туристі тартады. Экологиялық туризм үкімет деңгейінде дамып келеді.
Бұл қызықты деректер Кентукки — тек бурбон мен ат жарысының мекені емес, сондай-ақ табиғи, тарихи және мәдени мұрасы бай өлке екенін көрсетеді. Штатта дәстүр мен заманауи өмір өзара үйлесім тауып, өзіндік ерекше бейнесін сақтап келеді. Осындай таңғаларлық мәліметтер Кентуккидің америкалық және жаһандық мәдениеттегі орнын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Бұл аймақ тарихты, табиғатты және шынайылықты бағалайтын әр адам үшін қызықты болмақ.
