Мысыр — ежелгі өркениеттердің алтын бесігі, тарихы тереңде жатқан, ерекше мәдениетімен әлем жұртшылығын таңғалдыратын ел. Бұл ел фараондардың мекені, пирамидалар мен құпияға толы ғибадатханалар отаны ретінде танымал. Алайда Мысыр тек көне ескерткіштерімен шектелмейді, ол бүгінде де заманауи мәдениет пен дәстүрді үйлестіре отырып, өз құндылығын сақтап келеді. Осы мақалада сіз бұрын білмеуі мүмкін Мысыр туралы қызықты және танымдық деректермен таныса аласыз.
- Ніл өзені — әлемдегі ең ұзын өзендердің бірі және ежелгі мысырлық өркениеттің дамуына негіз болған. Өзеннің жыл сайынғы тасуы құнарлы топырақ әкеліп, ауыл шаруашылығы мен тіршілікті қамтамасыз еткен.
- Ежелгі мысырлықтар 5000 жыл бұрын жазу жүйесін — иероглифтерді ойлап тапты. Бұл жазу жүйесінде 700-ден астам белгі болды, олардың әрқайсысы дыбысты, затты немесе ұғымды білдірген.
- Гизадағы Хеопс пирамидасы — ежелгі әлемнің жеті кереметінің ішінде бүгінге дейін сақталған жалғыз ескерткіш. Ол бірнеше миллион әктас блоктарынан тұрғызылған, әр тасы бірнеше тонна салмаққа ие болған.
- Мысырлықтар алғаш болып 365 күннен тұратын күнтізбе ойлап тапқан. Бұл күнтізбе Нілдің тасу кезеңіне негізделіп, егіншілік пен діни мейрамдарды жоспарлауға көмектескен.
- Тутанхамонның аты оның билігімен емес, оның қабірінің жақсы сақталған күйде табылуымен танымал. Қабірден 5000-нан астам зат табылып, олардың ішінде атақты алтын бетперде де бар.
- Мысырда әртүрлі кезеңде 100-ден астам пирамида салынған. Олар фараондар мен элитаның жерлену орны ретінде және биліктің, сенімнің нышаны ретінде қолданылған.
- Ежелгі мысырлықтар о дүниеге сенген, сондықтан мумиялау рәсімі өте маңызды болған. Денені бальзамдап, ішкі мүшелерін алып, арнайы майлармен өңдеп, зығырмен орап қойған.
- Рамсес II 60 жылдан астам билік еткен және Мысыр тарихындағы ең табысты фараондардың бірі болған. Оның есімімен байланысты ескерткіштер мен ғибадатханалар бүгінге дейін сақталған.
- Луксор қаласындағы Карнак кешені — әлемдегі ең үлкен көне діни кешендердің бірі. Бұл кешен 1300 жылдан астам уақыт бойы салынып, бірнеше фараондардың басқару кезеңін қамтыған.
- Ежелгі мысырлықтардың күнделікті өмірінде Маат құдайы — шындық пен әділеттіліктің бейнесі маңызды рөл атқарған. Оның қауырсыны өлген адамның жүрегімен таразыға салынып, күнәсы анықталған.
- Александрия кітапханасы антикалық дәуірдегі ең үлкен кітапхана болған, онда 700 мыңнан астам орамалар сақталған. Ол білім мен ғылымның символы ретінде танылған.
- Бүгінде Мысырда ресми тіл араб тілі болса да, кейбір аймақтарда копт тілінің элементтері сақталған. Бұл тіл — көне мысыр тілі мен христиан дәстүрінің жалғасы ретінде қарастырылады.
- Мысыр аумағының 90 пайызынан астамын Сахара шөлі алып жатыр. Дегенмен халықтың көпшілігі Нілдің бойындағы тар аңғарларда өмір сүреді, себебі тек сол жерде егіншілік мүмкіндігі бар.
- Ежелгі мысырлықтар алғаш болып косметиканы қолданған. Олар көзді бояу үшін сурма, теріге арналған майлар мен табиғи хош иісті заттарды тек сән үшін емес, сонымен бірге медициналық және діни мақсатта пайдаланған.
- Мысыр пантеонында 2000-нан астам құдай болған. Ең танымалдары — Ра, Исис, Осирис, Гор және Анубис, әрқайсысы өз саласына жауап беріп, мифологияда маңызды рөл атқарған.
- Гизадағы Ұлы Сфинкс — әлемдегі ең үлкен монолитті мүсін. Оның арыстан денесі мен фараон басы — даналық пен күштің символы ретінде қарастырылады.
- Ежелгі мысырлықтар ем-дом жасау үшін шөптерді, массажды және сиқырлы дұғаларды қолданған. Олардың медициналық папирустарында жүздеген дерт пен емдеу тәсілдері жазылған, оның ішінде хирургиялық әдістер де кездеседі.
- Ніл өзені көне заманда негізгі көлік жолы болған. Папирус пен ағаштан жасалған қайықтар арқылы тауарлар, адамдар мен құрылыс материалдары тасымалданған.
- Мысықтар Мысырда қасиетті жануарлар саналған. Олар ғибадатханаларда бейнеленген, өлген соң мумияланған, ал оларды өлтіру — ауыр қылмыс болған.
- Қазіргі Каир — Африкадағы ең үлкен қала, тұрғын саны 20 миллионнан асады. Бұл қалада көне мұралар, ислам архитектурасы мен заманауи мегаполис тіршілігі үйлесім тапқан.
Бұл Мысыр туралы сіз білмеген болуыңыз мүмкін қызықты деректер елдің тарихи, мәдени және рухани байлығын айқын көрсетеді. Бұл — көне мен жаңаның, ғылым мен мифтің, құм мен Нілдің тоғысқан жері. Мысыр — жай ғана демалыс орны емес, ол — ашық аспан астындағы шынайы мұражай. Әр сапар бұл елді қайта ашуға, тереңірек тануға мүмкіндік береді.
