Крикет – бұл жай ғана доп пен таяқпен ойнайтын ойын емес, бүкіл әлемде миллиондаған жанкүйерді біріктіретін ерекше мәдениет. Бұл спорт түрі Оңтүстік Азияда, Ұлыбританияда, Австралияда және Африкада өте танымал. Крикеттің тарихы бірнеше ғасырды қамтиды және ол уақыт өткен сайын жаңа рекордтармен және форматтармен толығып келеді. Бір қарағанда бұл ойын күрделі көрінуі мүмкін, бірақ оның ішкі құрылымына үңілсеңіз, көптеген қызықты тұстарын байқайсыз. Осы мақалада сіз білмеуі мүмкін крикетке қатысты қызықты әрі танымдық деректер топтастырылған.
- Крикетке ұқсас ойындар туралы алғашқы мәліметтер XIII ғасырға жатады. 1598 жылы ағылшын судьясы «creckett» атты балалар ойыны туралы жазып кеткен. XVII ғасырдан бастап бұл ойын ақсүйектер арасында кең танымал бола бастады.
- Тарихтағы алғашқы халықаралық крикет ойыны 1844 жылы АҚШ пен Канада арасында өтті. Қазіргі таңда бұл елдер крикет бойынша үздіктер қатарына кірмесе де, олар алғаш халықаралық матч өткізген мемлекеттер болып саналады. Бұл матч Нью-Йорк қаласында өтіп, көптеген көрермен жиналған.
- Үндістан – крикетке барынша берілген ел. Мұнда бұл спорт дінмен пара-пар дәрежеде қабылданады, ал Сачин Тендулкар сияқты ойыншылар – ұлттың қаһармандары. Үнді Премьер-лигасы матчтарына жанкүйерлердің жаппай жиналуы – соның айғағы.
- Twenty20 форматы крикетті анағұрлым динамикалық етті. Бұрын бес күнге созылатын ойын енді үш сағат шамасында өтеді. Бұл формат жастар арасында ерекше танымалдыққа ие болды және крикетке қызығушылығы төмен елдерде де кең таралды.
- Крикетте қолданылатын доп қызыл не ақ былғарымен қапталады. Қызыл доп күндізгі ойындарға, ал ақ доп жарықтандыру қажет болатын түнгі матчтарға қолданылады. Доптың салмағы 155–163 грамм аралығында, ал оның ұшу жылдамдығы сағатына 150 км-ден асады.
- Крикет тарихындағы ең жылдам допты Пәкістан ойыншысы Шоаиб Ахтар лақтырған. 2003 жылы ол допты 161,3 км/сағ жылдамдықпен лақтырған. Бұл көрсеткіш әлі күнге дейін рекорд болып қала беруде.
- Крикетте төрешілер ысқырық қолданбайды. Олар барлық шешімдерін арнайы қимылдар арқылы білдіреді. Мысалы, қолды жоғары көтеру – ойыншының алаңнан шыққанын білдіреді.
- Крикеттің тесттік форматы – ең ұзақ нұсқасы. Матч бес күнге дейін созылуы мүмкін және кейде тең аяқталады. Бұл ойын түрі жоғары төзімділік пен зейінді талап етеді.
- Әр екі жыл сайын Англия мен Австралия Ashes деп аталатын жарыс өткізеді. Бұл – крикет тарихындағы ең көне әрі беделді сериялардың бірі. Жеңімпаз команда шағын күл салынған құмырамен марапатталады.
- Ойыншылар үшін арнайы қорғаныс құралдары қарастырылған. Бұл жабдықтарға шлем, кеуде мен аяққа арналған жапқыштар, сондай-ақ арнайы қорғаныш киімдер кіреді. Бұл доптың аса жоғары жылдамдығына байланысты қажет болады.
- 1996 жылы Кения мен Шри-Ланка арасындағы матчта ерекше рекорд орнады. Шри-Ланкалық Санат Джаясурия 17 лақтыруда-ақ жарты жүздікті еңсеріп, жанкүйерлерді таңғалдырды. Оның агрессивті стилі бүкіл әлемдегі крикет стратегиясына әсер етті.
- 2011 жылы әлем чемпионатының финалында алғаш рет екі азиялық команда – Үндістан мен Шри-Ланка кездесті. Матч Мумбайда өтіп, Үндістан жеңіске жетті. Бұл жеңіс бүкіл ел бойынша қуанышпен қарсы алынды.
- Кәсіби крикет ойыншылары қомақты қаражат табады. Ең үздік спортшылар жылына миллиондаған доллар пайда табады, оған жарнамалық келісімшарттар да кіреді. Кейбір ойыншылар тіпті әйгілі футболшылардан да көп табыс табады.
- Крикет – әлемдегі ең танымал спорт түрлерінің бірі. Оны екі миллиардтан астам адам көреді, әсіресе Үндістан, Пәкістан, Бангладеш және Ұлыбританияда. Интернет арқылы тікелей эфирлер бұл спортты жаңа деңгейге көтерді.
- Крикет тарихындағы ең ұзақ матч 10 күнге созылған. 1939 жылы Англия мен Оңтүстік Африка арасында өткен бұл матч уақыттың жетіспеушілігіне байланысты нәтижесіз аяқталған. Екі команда кейін бір кеме арқылы үйлеріне қайтқан.
Бұл қызықты мәліметтер крикет ойынының қаншалықты терең әрі бай екенін көрсетеді. Бұл ойын тек спорт емес, ол – дәстүр, мәдениет және ғаламдық қауымдастықтың бір бөлігі. Уақыт өткен сайын крикет жаңа серпін алып, жанкүйерлер қатарын көбейтуде. Бұл спорт түрі кез келген адамды баурап алуы мүмкін.
