Бодибилдинг – бұл тек спорт емес, ол дене сымбатын қалыптастырудың нағыз өнері, күш пен тәртіптің, сұлулық пен табандылықтың үйлесімі. Көптеген адамдар үшін ол өмір философиясына, өзін-өзі жетілдіру мен ерік-жігердің символына айналған. Бұл спорт түрі өзінің сан алуандылығымен таңғалдырады, себебі ол кәсіби жарыстарды да, күнделікті жаттығуларды да қамтиды. Бодибилдинг тек бұлшық етті емес, сондай-ақ рухты, сабыр мен мақсатқа ұмтылысты да шыңдайды. Төменде сіз білмеуі мүмкін бодибилдинг туралы ең қызықты және танымдық деректер берілген.
- Бодибилдингтің тарихы XIX ғасырда басталған. Неміс атлеті Евгений Сандов қазіргі бодибилдингтің атасы болып саналады. Ол өз дене пішінін көрсетіп, күш өнерін насихаттап, адамдарды жаттығуға шабыттандырды. Оның бейнесі әлі күнге дейін бодибилдинг символы ретінде белгілі.
- Алғашқы ресми бодибилдинг жарысы 1901 жылы Лондонда өтті. Бұл шара «Ең әдемі дене» байқауы деп аталды және жүздеген көрермен жинады. Осы жарыс бодибилдингті ресми спорт түрі ретінде дамытуға жол ашты.
- Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін бодибилдинг ерекше танымал бола бастады. Осы уақытта халықаралық федерациялар, арнайы журналдар және алғашқы фитнес-залдар пайда болды. Бұл спорт бүкіл әлемге таралып, дене мәдениетінің бөлігіне айналды.
- Арнольд Шварценеггер – бодибилдинг тарихындағы ең әйгілі спортшы. Ол жеті рет «Мистер Олимпия» атағын жеңіп алып, бұл спортты бүкіл әлемге танытты. Арнольдтің жетістігі бодибилдингтің спорттан бөлек, кино мен саясатқа жол ашатынын дәлелдеді.
- Мінсіз дене бітіміне жету үшін бодибилдерлер күшті жаттығуларды дұрыс тамақтанумен үйлестіреді. Олардың рационында ақуыз, баяу көмірсулар және пайдалы майлар басым болады. Тиімді тамақтану жаттығумен бірдей маңызды рөл атқарады.
- Көптеген бодибилдерлер апта күндерін бұлшық ет топтарына бөліп жаттығады. Мысалы, дүйсенбі – кеуде бұлшық еттері, сәрсенбі – арқа, жұма – аяқ жаттығуларына арналады. Мұндай жүйе әр бұлшық етке жүктемені тиімді беріп, қалпына келуіне мүмкіндік жасайды.
- Бодибилдингтегі ең басты қағидалардың бірі – прогрессивті жүктеме. Бұлшық еттер үнемі жаңа салмақ пен қарқынға бейімделіп, осылайша өседі. Бұл принцип жаттығу нәтижесінің негізі болып табылады.
- Бұлшық еттің өсуі жеткілікті ұйқысыз мүмкін емес. Демалыс кезінде ағза өсу гормонын бөледі және зақымдалған талшықтарды қалпына келтіреді. Сол себепті бодибилдерлер күніне кем дегенде 8 сағат ұйықтауға тырысады.
- Кәсіби бодибилдингте спортшылар жынысына, бойына және бұлшық ет массасына қарай бөлінеді. Мұндай жүйе әділдік орнатып, әр спортшыға өз деңгейінде жарысуға мүмкіндік береді. Қазіргі таңда «менс физик», «бикини» және «классик физик» сияқты санаттар бар.
- Бодибилдинг тек денені ғана емес, сананы да тәрбиелейді. Тамақтану мен жаттығу тәртібін қадағалау үлкен жауапкершілік пен өзін-өзі бақылауды қажет етеді. Бұл спорт адамды тәртіпке, мақсатқа ұмтылуға және төзімділікке үйретеді.
- Бүгінде «табиғи бодибилдинг» деп аталатын бағыт бар, онда стероидтар мен химиялық қоспаларды қолдануға тыйым салынады. Мұндай спортшылар тек табиғи жолмен жаттығады. Бұл бағыт соңғы жылдары әлемде кеңінен танымал бола бастады.
- Су бодибилдерлер үшін өте маңызды. Ол ағзаны ылғалдандырып, зат алмасуды жақсартады және ақуыз синтезін қолдайды. Көптеген спортшылар жарыс алдында суды реттеу арқылы дене бұлшық етінің айқындылығын арттырады.
- Бодибилдингтің басты мақсаты – дене симметриясын сақтау. Егер бір бұлшық ет тобы артық дамыса, жалпы пішін бұзылады. Сол себепті кәсіби спортшылар пропорция мен үйлесімділікке ерекше мән береді.
- Жарысқа дайындық бірнеше айға созылады және «құрғау» кезеңін қамтиды. Бұл уақытта спортшылар май пайызын азайтып, бұлшық ет массасын сақтайды. Бұл арнайы диета, кардио және күш жаттығулары арқылы жүзеге асады.
- Бодибилдинг сүйек пен буын денсаулығына да оң әсер етеді. Тұрақты күш жаттығулары сүйек тығыздығын арттырып, қозғалыс үйлесімділігін жақсартады. Сонымен қатар ол зат алмасуды және жүрек жұмысын күшейтеді.
- Көптеген бодибилдерлер үшін жаттығу психологиялық тұрғыдан да маңызды. Ол күйзелісті азайтып, өз-өзіне сенімділікті арттырады. Кейбіреулер үшін бодибилдинг – бұл медитация мен ішкі тепе-теңдік тәсілі.
- Әйелдер бодибилдингі тек 1980 жылдардан бастап дами бастады. Алғашқы чемпиондар, мысалы, Рэйчел Маклиш, бұлшық ет – тек ерлерге тән қасиет деген түсінікті бұзды. Қазір әйел бодибилдерлер күш пен нәзіктіктің үйлесімін көрсетеді.
- Бодибилдингтегі позалау – бұл да бір өнер түрі. Ол спортшының дене пішінін, пропорциясын және бұлшық ет айқындылығын көрсетуге бағытталған. Позалау ұзақ дайындықты және үлкен төзімділікті талап етеді.
- Көптеген кәсіби бодибилдерлер жаттығу күнделігін жүргізеді. Онда олар салмақ, қайталау саны және жаттығу барысындағы сезімдерін жазады. Мұндай тәсіл нәтижені талдауға және жетілдіруге көмектеседі.
- Бодибилдинг фитнес мәдениетінің негізін қалады. Дәл осы спорттың арқасында қазіргі заманғы тренажер залдары, жаттығу бағдарламалары және жаттықтырушы мектептері пайда болды. Ол денсаулық пен белсенді өмір салтын насихаттайтын жаһандық қозғалыстың бөлігіне айналды.
Бодибилдинг – бұл дене мен рухты жетілдірудің ерекше жолы. Ол сабырлылықты, табандылықты және еңбекті бағалауды үйретеді. Бұл таңғажайып фактілер бодибилдингтің тек спорт емес, өмір салты екенін дәлелдейді. Күш пен сұлулықтың үйлесімін іздейтіндер үшін бұл бағыт шексіз мүмкіндіктер ұсынады.
