Армения — бұл ежелгі тарихы бар, бірегей мәдениеті мен асқақ таулары үйлескен ел. Ол әлемдегі ең көне мемлекеттердің бірі болып саналады, мұнда дәстүрлер, христиан мұрасы және ғажайып табиғат бір арнада тоғысқан. Армения өзінің ежелгі монастырларымен, қонақжай халқымен және ерекше дәмді ұлттық тағамдарымен танымал. Бұл ел шағын аумаққа ие болса да, мәдени және рухани байлығымен бүкіл әлемге әйгілі. Төменде Армения туралы қызықты деректер берілген, олардың кейбірін сіз бұрын естімеген болуыңыз мүмкін.
- Армения — әлемдегі ең көне мемлекеттердің бірі, оның тарихы үш мың жылдан асады. Бұл жерде алғашқы мемлекеттік құрылымдар біздің дәуірімізге дейінгі II мыңжылдықта пайда болған. Археологиялық қазбалар бұл өңірде ежелгі қалалар мен дамыған қолөнер орталықтары болғанын дәлелдейді.
- Елдің астанасы — Ереван — әлемдегі ең көне үздіксіз қоныстанған қалалардың бірі. Қала біздің дәуірімізге дейінгі 782 жылы Аргишти І патшаның бұйрығымен құрылған, яғни ол Римнен шамамен отыз жылға үлкен. Ереванның жасы сына жазумен жазылған көне тастан анықталған.
- Армения — христиандықты мемлекеттік дін ретінде қабылдаған әлемдегі ең алғашқы ел. Бұл оқиға біздің дәуіріміздің 301 жылы Трдат ІІІ патша тұсында болған. Сол кезден бастап христиандық армян халқының рухани болмысының ажырамас бөлігіне айналды.
- Армения аумағында әлемдегі ең көне шарап жасайтын орындардың бірі табылған. Арени ауылына жақын үңгірде археологтар алты мың жылдан астам уақыт бұрынғы шарап жасау кешенін анықтаған. Бұл армяндардың ежелден-ақ шарап өндірумен айналысқанын көрсетеді.
- Арменияның ұлттық нышаны — Арарат тауы, ол қазіргі Түркия аумағында орналасқанымен, армян халқы үшін қасиетті саналады. Библия аңыздары бойынша, дәл осы тауда Топан судан кейін Нұхтың кемесі тоқтаған. Арарат Ереванның кез келген жерінен көрінеді және ол елдің елтаңбасында бейнеленген.
- Армян әліпбиі әлемдегі ең ерекше жазу жүйелерінің бірі. Оны 405 жылы ғалым әрі дін қызметкері Месроп Маштоц Библияны армян тіліне аудару үшін жасаған. Бұл әліпби 39 әріптен тұрады және 1600 жылдан астам уақыт бойы өзгеріссіз қолданылып келеді.
- Арменияның ұлттық валютасы — драм, ол «ақша» немесе «құндылық» дегенді білдіреді. Ол ел тәуелсіздігін жариялағаннан кейін, 1991 жылы айналымға енгізілді. «Драм» сөзі көне грек «драхма» және араб «дирхам» сөздерімен түбірлес.
- Ел аумағында орналасқан Севан көлі — әлемдегі ең биік және таза көлдердің бірі. Оны «Кавказ інжу-маржаны» деп атайды, ал суының мөлдірлігі соншалық, аспанды айнадай шағылыстырады. Бұл көлдің биіктігі теңіз деңгейінен 1900 метрден асады және ол жанартаулық тектес.
- Армения — таулы және шатқалды ел, оның 90 пайыздан астам аумағы теңіз деңгейінен мың метр биіктікте орналасқан. Ең биік нүктесі — Арагац тауы, ол 4090 метрге жетеді. Қыс мезгілінде оның шыңдарын қар басып жатады, ал жазда ол жаяу саяхатшылардың сүйікті бағытына айналады.
- Елдегі ең әйгілі сәулет ескерткіштерінің бірі — IX ғасырда салынған Татев монастырі. Оған апаратын «Татев қанаттары» атты аспалы жол ұзындығы 5,7 шақырымнан асады және ол Гиннестің рекордтар кітабына енген. Бұл жол әлемдегі ең ұзын үздіксіз канатжол болып саналады.
- Армян тағамдары хош иісімен және ерекше дәм үйлесімімен танымал. Ең белгілі ұлттық тағамдар қатарында долма, хаш, лаваш және кәуап бар. Лаваш армян мәдениетінде ерекше маңызға ие және ЮНЕСКО-ның материалдық емес мәдени мұралар тізіміне енгізілген.
- Арменияда «хачкар» деп аталатын тасқа ою өнері ерекше дамыған. Әр хачкар бірегей әрі қайталанбас өрнекке ие, ол сенім мен рухани күштің символы болып есептеледі. Мұндай ескерткіштерді елдің барлық аймағынан кездестіруге болады.
- Арени үңгірінен археологтар әлемдегі ең көне былғары аяқ киімді тапқан. Оның жасы шамамен 5500 жыл, әрі ол құрғақ климаттың арқасында жақсы сақталған. Бұл ежелгі армян шеберлерінің жоғары деңгейін дәлелдейді.
- Ереван қаласы ерекше сәулетімен әйгілі. Қаланың ғимараттарының көпшілігі қызғылт туф деп аталатын жанартаулық тастан салынған, сондықтан оны кейде «қызғылт қала» деп атайды. Ескі дәстүр мен заманауи стиль мұнда үйлесімді тоғысқан.
- Арменияның аспаздық дәстүрі ежелден қалыптасқан. Таулы рельеф пен климат жергілікті тағамдардың ерекшелігін айқындайды. Армян асханасында хош иісті шөптер мен дәмдеуіштер — базилик, тархун және кинза кеңінен қолданылады.
- Арменияның көне күнтізбесі бар, онда жыл тамыз айынан басталады. Армяндар жаңа жылды бірнеше рет — дәстүрлі және қазіргі күнтізбелер бойынша қарсы алады. Бұл олардың өткен мен бүгінді үйлестіре білетін рухани мәдениетін көрсетеді.
- Ел ежелден металл өңдеу орталығы ретінде танылған. Мұнда 5000 жыл бұрын жасалған мыс семсерлер, әшекейлер мен еңбек құралдары табылған. Бұл деректер армян жерінде ежелгі замандарда дамыған өндіріс болғанын дәлелдейді.
- Армян халқы өз қонақжайлығымен әлемге танымал. Үйге келген қонақты әрқашан жылы жүзбен қарсы алып, нанмен, шараппен және жеміспен сыйлайды. Армяндар «үйге келген әрбір адам — бақыттың нышаны» деп сенеді.
- Армян музыкасы ғасырлар бойы дамып, өзіндік ерекшелікке ие болды. Оның басты ұлттық аспабы — дудук, ЮНЕСКО тарапынан адамзаттың мәдени мұрасы ретінде мойындалған. Дудук үні армян халқының жан дүниесін, мұңын және рухани тереңдігін бейнелейді.
- Қазіргі Армения — ежелгі дәстүрлер мен заманауи технологиялар тоғысқан мемлекет. Елде IT саласы белсенді дамып, көптеген стартап жобалар жүзеге асырылуда. Осы себепті Ереванды жиі «Кавказдың Кремний аңғары» деп атайды.
Армения — бай тарихы мен рухани күші бар ғажайып ел. Бұл қызықты деректер оның мәдениеті, табиғаты және халқы жайлы мол мағлұмат береді. Армения ежелгі мен жаңаны үйлестіре білген ерекше мемлекет ретінде әлемдік мәдениетте өз орнын алды. Осы таңғажайып деректерді білгеннен кейін сіз бұл елге бұрынғыдан да ерекше көзқараспен қарайтын боласыз.
