Амман — Иорданияның астанасы және Таяу Шығыстағы ең көне қалалардың бірі. Бұл қалада ежелгі өркениеттердің ізі мен заманауи өмір салты үйлесім табады. Археологиялық мұралар, заманауи аудандар, түрлі діндердің нышандары мен базарлар Амманды ерекше етеді. Қала жеті төбеге салынғанымен, бүгінде одан да көп биіктерге жайылып отыр. Бұл мақалада сіз бұрын естімеген Амман туралы қызықты мәліметтермен танысасыз.
- Амман жеті төбеге орналасқан, сондықтан оны кейде «Шығыстың Римі» деп те атайды. Қазіргі уақытта қала жиырмадан астам төбені қамтиды. Әр төбе өзіндік атау мен ерекшелікке ие. Мұндай бедерлі жер жағдайы қаланың көркемдігін арттыра түседі.
- Ежелгі уақытта Амман Раббат-Аммон деп аталған және бұл атау Киелі кітапта кездесетін аммониттерге байланысты. Эллинистік дәуірде қалаға Птолемей II Филадельфтің құрметіне Филадельфия атауы берілген. Бүгінгі Амман атауы сол ежелгі түпнұсқаға қайта оралған. Қаланың тарихы 5000 жылдан аса уақытты қамтиды.
- Қаланың орталығында ежелгі рим амфитеатры сақталған, ол шамамен 6000 көрерменге арналған. Бұл нысан б.з. II ғасырында салынған. Бүгінде ол театр қойылымдары мен концерттер үшін әлі де қолданылады. Амфитеатр — Амманның мәдени мұрасының айғағы.
- Амманда 4 миллионнан астам адам тұрады, бұл Иордания халқының шамамен 40 пайызын құрайды. Қала XX ғасырда, әсіресе Палестина, Ирак және Сириядан келген босқындардың есебінен қарқынды өсті. Бұл оның көпұлтты бейнесін қалыптастырды. Бүгінгі күні Амман — Таяу Шығыстағы ең ірі мегаполистердің бірі.
- Қаланың барлық ғимараттары ақшыл әктастан жасалған немесе қапталған. Мұндай материалдарды қолдану арнайы заңмен міндеттелген. Бұл архитектуралық үйлесімділік пен қаланың біртұтас көрінісін сақтайды. Бұл дәстүр XX ғасырдың ортасынан бері сақталып келеді.
- Амман аймақтағы ең қауіпсіз қалалардың бірі ретінде саналады. Иордания бейтарап саясат ұстанғандықтан, қалаға туристер мен шетелдік инвесторлар көптеп келеді. Қаланың тыныштығы халықаралық ұйымдарды да тартуда. Бұл қала аймақтық дипломатияның да маңызды орталығы саналады.
- Қаланың ең биік нүктелерінің бірі — Цитадель, яғни ежелгі қорған кешені. Мұнда ежелгі Геркіл храмы мен Византия дәуірінің құрылымдары сақталған. Цитадельден қаланың панорамалық көрінісі ашылады. Бұл жер археология сүйер қауым үшін таптырмас орын.
- Амман — білім мен ғылымның маңызды орталығы. Мұнда жиырмадан астам университет бар, оның ішіндегі ең танымалы — 1962 жылы құрылған Иордания университеті. Бұл оқу орындарына бүкіл араб әлемінен студенттер келеді. Қалада медицина, инженерия және IT салалары белсенді дамуда.
- Қалада көше тағамдары кеңінен таралған және жергілікті тұрғындар арасында өте танымал. Мұнда хумус, фалафель, сондай-ақ Иордания ұлттық тағамы саналатын мансаф ұсынылады. Тамақтану орындары тәулік бойы жұмыс істейді. Бұл гастрономиялық мәдениеттің қолжетімді әрі тартымды екенін көрсетеді.
- Амман мәдениет пен қазіргі заманғы өнерді дамытуға басымдық береді. Қалада түрлі фестивальдер, көрмелер мен спектакльдер өткізіледі. Жергілікті галереялар жас суретшілерге қолдау көрсетеді. Қала өңірлік креативті экономиканың орталығына айналуда.
- Қаланың көлік жүйесі де жаңартылуда. Электронды билет жүйесі енгізіліп, метро жобасы қарастырылуда. Қазіргі таңда басты көлік түрі — маршруттар мен таксилер. Қала экологиялық тұрғыдан таза көлік түрлерін дамытуды мақсат етеді.
- Қаладағы археологиялық музейде 8000 жылдық тарихы бар көне мүсіндер сақталған. Олар Айн-Газаль қонысынан табылған. Бұл адам бейнесіндегі ең көне туындылардың бірі болып саналады. Бұл жәдігерлер ежелгі мәдениеттерді зерттеуде маңызды рөл атқарады.
- Амман тек 1921 жылы ғана Иорданияның астанасы мәртебесін алды. Бұған дейін ол шағын ауыл саналған. Қаланың дамуы елдің тәуелсіздік жолындағы тарихымен тығыз байланысты. Қазіргі таңда ол — елдің саяси, мәдени және экономикалық орталығы.
Бұл қызықты мәліметтер Амманның қаншалықты бай тарихы мен болашағы бар қала екенін көрсетеді. Ежелгі дәстүрлер мен заманауи жаңашылдық мұнда үйлесім тапқан. Қала өзінің ерекше рухымен кез келген саяхатшыны баурап алады. Амман — есте қалатын әсер мен жаңа ашылымдардың мекені.
