Алматы — Орталық Азиядағы ең көрікті әрі қарқынды дамып келе жатқан қалалардың бірі. Бұл қала заманауилық пен тарихи тереңдікті, табиғи көркемдікті және мәдени байлықты ұштастыра білді. Бұрынғы астана мәртебесінен айырылғанына қарамастан, Алматы еліміздің ғылыми, қаржылық және мәдени орталығы болып қала беруде. Сіз бұл қала туралы көп естіп-білген шығарсыз, бірақ Алматыда сізді әлі де таңғалдыратын көптеген қызықты деректер бар. Төмендегі тізімнен сіз бұрын білмеген деректермен таныса аласыз.
- Алматы 1997 жылға дейін Қазақстанның астанасы болған. Елорданың Астанаға көшірілуіне қарамастан, қала елдің басты мәдени, қаржылық және зияткерлік орталығы ретінде маңызын жоғалтқан жоқ. Мұнда көптеген банк, БАҚ және халықаралық ұйымдардың өкілдіктері орналасқан.
- Алматы атауы алма сөзінен шыққан. Бұл қала мәдени алманың, әсіресе атақты апорт сортының тарихи отаны болып саналады. Бүгінде де алма бейнесі Алматының басты символы саналады.
- Қала Іле Алатауының етегінде орналасқан, ол Тянь-Шань таулы жүйесінің бір бөлігі. Географиялық орнының арқасында Алматы керемет тау көріністерімен және таулы курорттарға жақындығымен ерекшеленеді. Ашық күндері таулар қаланың кез келген жерінен анық көрінеді.
- Алматыда әлемдегі ең биік телемұнаралардың бірі — Алматы телемұнарасы орналасқан. Оның биіктігі 370 метрден асады және ол Көктөбе тауында салынған. Құрылыс сейсмикалық қауіптерге төтеп бере алатындай етіп жобаланған.
- Көктөбеде сонымен қатар шолу алаңы, шағын хайуанаттар бағы және The Beatles тобына арналған ескерткіш бар. Бұл — әлемдегі төрт қатысушысы түгел бейнеленген сирек мүсіндердің бірі. Бұл мүсін Алматы тұрғындары мен туристері арасында кеңінен танымал.
- Қаланың дәл орталығында Көк базар орналасқан, ол кеңес дәуірінен бері жұмыс істеп келеді. Мұнда дәстүрлі қазақ тағамдары, ет, дәмдеуіштер, кептірілген жемістер және қолөнер бұйымдары сатылады. Базар қаланың тұрмыстық және мәдени өмірінің маңызды бөлігі саналады.
- 28 гвардияшы-панфиловшылар саябағы — естелік орны ғана емес, сондай-ақ қаланың ортасындағы жасыл желекке толы тыныш аймақ. Мұнда әлемдегі ең ірі ағаштан салынған шіркеулердің бірі — Вознесен соборы орналасқан. Бұл ғимарат бірде-бір шеге қолданылмай салынған және 1911 жылғы жер сілкінісінен аман қалған.
- 1970–1980 жылдары Алматы кеңестік Қазақстанның ғылыми орталығына айналды. Қалада ондаған ғылыми-зерттеу институттары мен жоғары оқу орындары жұмыс істеді. Көпшілігі бүгінде де жұмысын жалғастырып, қаланың зияткерлік әлеуетін сақтап отыр.
- Алматыда Орталық Азиядағы ең заманауи метрополитендердің бірі жұмыс істейді. Оның алғашқы желісі 2011 жылы ашылған, қазіргі таңда желі кеңейтіліп жатыр. Метро станциялары ұлттық нақышта безендіріліп, тазалығы және қауіпсіздігімен ерекшеленеді.
- Қалада адам санына шаққанда ең көп кафе мен мейрамхана орналасқан. Мұнда әлемнің түрлі елдерінің асханасы — жапон, итальян тағамдарынан бастап дәстүрлі қазақ тағамдарына дейін бар. Алматы гастрономиялық туризмнің даму орталығы ретінде қалыптасуда.
- Алматыда жыл сайын Eurasia халықаралық кинофестивалі өтеді, ол көптеген елдерден режиссерлер мен актерлерді жинайды. Бұл — өңірдегі ең беделді кино шараларының бірі. Оның мақсаты — қазақстандық киноны халықаралық деңгейге шығару.
- Қалада Қазақстанның Орталық мемлекеттік музейі орналасқан, оның қорында 300 мыңнан астам жәдігер бар. Мұражайда сақ дәуірінен, түркі кезеңінен, орта ғасырлардан қалған артефакттар мен көшпенділер мәдениетіне қатысты экспонаттар қойылған. Бұл — Орталық Азиядағы ең ірі музейлердің бірі.
- Алматы маңында теңіз деңгейінен 1691 метр биіктікте орналасқан Медеу мұз айдыны бар. Ол — әлемдегі ең биік орналасқан мұз айдындарының бірі. Мұнда 200-ден астам әлемдік коньки тебу рекордтары орнатылған.
- Шымбұлақ тау-шаңғы курорты да қалаға жақын орналасқан. Ол кәсіби спортшылар мен туристерді жоғары деңгейдегі қызметі мен тамаша қар жамылғысымен баурап алады. Курортқа қаланың орталығынан тікелей жетуге болатын арқан жол салынған.
- Алматы — Қазақстанда алғашқы болып электросамокат пен велосипед жалдау жүйесін енгізген қала. Қала экологиялық көлік түрлерін дамытуға және велосипед мәдениетін насихаттауға ерекше көңіл бөледі. Бұл — Алматының тұрақты урбанизацияға көшу стратегиясының бір бөлігі.
Бұл таңғажайып әрі қызықты деректер Алматының тек бұрынғы астана ғана емес, сонымен қатар заманауи, мәдени және туристік орталық екенін көрсетеді. Қала дәстүр мен жаңашылдықты, табиғат пен урбанизмді, рухани және белсенді өмір салтын үйлестіре білді. Алматы үздіксіз дамып, өз болмысын сақтай отырып жаңа деңгейлерге жетуде. Бұл қаланы неғұрлым терең танысақ, соғұрлым оның ерекше келбетін жақсы түсінеміз.
