Пиза — Италияның ең танымал қалаларының бірі. Ол ерекше архитектурасымен, көне тарихымен және мәдени мұрасымен әлемнің түкпір-түкпірінен келетін миллиондаған туристерді баурап алады. Қала ең алдымен әйгілі қисайған мұнарасымен танымал, алайда Пиза тек осы мұнарадан ғана тұрмайды. Ортағасырлық ғимараттары, университет дәстүрлері мен теңіздегі даңқты тарихы бұл қаланы жан-жақты және зерттеуге тұрарлық етеді. Назарларыңызға Пиза туралы сіз білмеуіңіз мүмкін болған қызықты әрі танымдық деректер топтамасын ұсынамыз.
- Пиза көне дәуірлерде-ақ құрылған және Рим империясы тұсында маңызды теңіз порты болған. Орта ғасырларда ол Генуя, Венеция және Амальфимен қатар Италияның төрт ірі теңіз республикаларының біріне айналды.
- Қаланың ең танымал ескерткіші — Пиза мұнарасы, XII ғасырда салыну барысында-ақ қисая бастаған. Бұған мұнара іргетасының астындағы топырақтың жұмсақ әрі тұрақсыз болуы себеп болған.
- Мұнара «Ғажайыптар алаңы» деп аталатын сәулет кешенінің құрамына кіреді. Бұл кешенге собор, баптистерий және Кампо-Санто зираты да жатады, барлығы ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген.
- Пиза мұнарасының биіктігі шамамен 56 метр, ал оның ауытқу бұрышы бірнеше градусқа жетеді. Мұнараны бірнеше рет нығайту мен тұрақтандыру әрекеттері жасалды, алайда оның әйгілі қисайған қалпын сақтау басты мақсат болды.
- XIII ғасырда Пиза қуатты флот иесі болды және Жерорта теңізі бойында көптеген колонияларға ие еді. Ол Сардиния, Солтүстік Африка және Балеар аралдарына дейінгі сауда жолдарын бақылады.
- Пиза қаласы — әйгілі ғалым Галилео Галилейдің туған жері. Аңыз бойынша, ол Пиза соборындағы люстраны бақылау арқылы маятник қозғалысының заңдылығын алғаш ашқан.
- Пиза университеті 1343 жылы құрылған және Италиядағы ең көне жоғары оқу орындарының бірі болып саналады. Бұл оқу орнынан көптеген ғалымдар, жазушылар, саясаткерлер және Нобель сыйлығының лауреаттары шыққан.
- Пизадағы баптистерий Италиядағы ең үлкендерінің бірі болып табылады. Оның архитектурасы роман және готикалық стильдерді үйлестіреді, ал ішіндегі акустикасы ән айтуға таптырмас орын саналады.
- Ғажайыптар алаңы тек архитектуралық емес, символдық діни маңызға да ие. Бұл алаң адам өмірінің үш кезеңін бейнелейді: туылу — баптистерий, өмір — собор, өлім — зират.
- Қалада көптеген ортағасырлық шіркеулер бар, олардың кейбіреуі туристік бағыттардан тыс жерде орналасқанымен, сәулет жағынан құнды. Мысалы, Сан-Паоло-а-Рипа-д’Арно шіркеуі Пиза соборынан да ескі.
- Арно өзені Пиза қаласын екіге бөледі. Оның жағалауларында тарихи Тоскана рухы сақталған көрікті көшелер мен алаңдар орналасқан.
- Қалада студенттер көп: тұрғындардың шамамен төрттен бірі — білім алушылар. Бұл Пизаның жастық қуатын арттырып, тарихи атмосферасымен үйлескен серпінді ортаны қалыптастырады.
- Пизадағы ең әсерлі мерекелердің бірі — Луминара ди Сан-Раньери фестивалі. Бұл мереке 16 маусымда өтеді, сол күні өзен бойындағы ғимараттар мен көшелер мыңдаған шаммен жарықтанады.
- Пиза асханасы теңіз өнімдеріне негізделген. Мұнда бұршақ көжесі, бұқтырылған сегізаяқ, балық пен көкөніс тағамдары және каштан ұнынан жасалатын дәстүрлі кастаньяччо десерті танымал.
- Қалада Галилей есімімен аталатын халықаралық әуежай бар. Бұл әуежай Пизаны Еуропаның көптеген қалаларымен тікелей байланыстырады.
- Қалада XVI ғасырда негізі қаланған ботаникалық бақ бар. Бұл бақ университетке тиесілі және келушілерге ғылым мен табиғат әлемін жақынырақ тануға мүмкіндік береді.
- Қазіргі таңда Пиза көлемі жағынан Тоскана өңіріндегі кейбір қалалардан шағындау болса да, оның тарихи маңызы мен мәдени ықпалы зор. Қаланың ғылымға, теңіз ісіне және сәулет өнеріне қосқан үлесін асыра бағалау мүмкін емес.
Пиза — жай ғана қисайған мұнарадан әлдеқайда үлкен әрі терең қала. Бұл қызықты деректер оның ғылым мен мәдениеттегі, сәулет пен теңізшілдіктегі рөлін толық аша түседі. Мұнда ежелгі заманның тынысы, зияткерлік ізденістер мен Тоскана сұлулығы тоғысқан. Пиза кез келген саяхатшыны таңғалдырмай қоймайтын қала.
