Слобожанщина — бұл Украинаның тарихи-географиялық ерекше өңірлерінің бірі. Бұл аймақ бос қоныстар негізінде қалыптасып, еркіндік іздеген адамдардың жаңа өмір бастауына мүмкіндік берді. Мұнда түрлі халықтардың мәдениеті мен тілі тоғысып, өзіндік ерекше аймақтық болмыс пайда болды. Слобожанщина Украина ғылымы, мәдениеті мен өнеріне елеулі үлес қосқан тұлғалармен де танымал. Төменде сіз білмеуі мүмкін Слобожанщина туралы қызықты және танымдық деректер берілген.
- Слобожанщина атауы «слобода» сөзінен шыққан, ол еркін қоныстарды білдіреді. XVII ғасырда бұл өңірге поляк езгісінен қашқан казактар мен шаруалар қоныс аудара бастады. Оларға салықтан босату тәрізді артықшылықтар беріліп, аймақ тез арада қоныстандырылды.
- Тарихи тұрғыдан Слобожанщина қазіргі Харьков, Сумы, Луганск облыстары мен Ресейдің Белгород және Воронеж облыстарының бір бөлігін қамтыған. Бұл оны тілдік, мәдени және этникалық тұрғыдан көпқырлы аймаққа айналдырды. Қазіргі уақытта Слобожанщина атауы көбіне Харьков өңірімен байланыстырылады.
- Харьков — Слобожанщинаның басты қаласы және XVIII ғасырдан бері Слободо-Украина губерниясының әкімшілік орталығы болды. Бұл қала ғылым мен мәдениеттің маңызды орталығына айналды. 1805 жылы мұнда Украинадағы ең көне университеттердің бірі — Харьков университеті ашылды.
- XIX ғасырда Слобожанщина украин ұлттық жаңғыруының орталықтарының біріне айналды. Мұнда Иван Котляревский, Григорий Квитка-Основьяненко, Пантелеймон Кулиш сияқты танымал тұлғалар қызмет етті. Жергілікті зиялылар украин әдебиеті мен театрын белсенді дамытты.
- Слобожанщинада ерекше диалект — слобожан диалектісі қалыптасты. Бұл диалект украин тілінің орталық және оңтүстік тармақтарының ерекшеліктерін біріктіреді. Көптеген әдеби шығармалар дәл осы диалектте жазылған.
- Аймақтың музыкалық мұрасы бай — казак әндері, салттық әуендер және лирикалық балладалар кең таралған. Жергілікті халық кобза, ліра, бандура секілді аспаптарда ойнаған. Бұл дәстүрлер бүгінгі күнге дейін Харьков пен Сумы өңірлерінде сақталған.
- XVIII–XIX ғасырларда Слобожанщина өнеркәсіптік тұрғыдан дамыған аймақ болды. Мұнда тоқыма шеберханалары, шойын құю зауыттары мен құмыра өндірісі дамыды. Аймақта жыл сайын ірі жәрмеңкелер өткізіліп, Ресей империясының түкпір-түкпірінен саудагерлер тартылды.
- 1917–1921 жылдардағы Украин революциясы кезінде Слобожанщина түрлі саяси күштердің күрес аренасына айналды. 1919–1934 жылдары Харьков Кеңестік Украина астанасы болды. Бұл жағдай өңірдің саяси маңызын арттырды.
- Слобожанщинада көптеген тарихи сәулет ескерткіштері бар — Харьковтегі Покров монастырі, Лебединдегі Преображен соборы және Сумы облысындағы көне ағаш шіркеулері. Бұл ескерткіштер барокко, классицизм және халықтық сәулет элементтерін біріктіреді.
- 1932 жылы Харьковте Украинадағы алғашқы электр пойызы іске қосылды. Слобожанщина теміржол торабы ретінде шығыс пен батысты жалғайтын маңызды инфрақұрылым рөлін атқарды. Бұл өңір индустриалды орталыққа айналды.
- Харьков облысындағы Пархомовка ауылында ерекше көркемсурет мұражайы орналасқан, оны кейде «ауыл Эрмитажы» деп атайды. Мұнда Пикассо, Малевич, Шишкин және Репин сынды әйгілі суретшілердің туындылары сақталған. Мұражайды ауыл мұғалімі Иван Лихолит оқушыларымен бірге негізін қалаған.
- Слобожанщина табиғаты әртүрлі — ормандар, жыралар, өзендер мен далалар сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктерге қолайлы орта қалыптастырады. «Гомольшан ормандары» ұлттық табиғи паркі экожүйелерді қорғау мақсатында құрылды.
- Өңірде түрлі мәдени фестивальдер ұйымдастырылады — мысалы, Kharkiv ART Weekend көше өнері фестивалі мен дәстүрлі мәдениет мерекесі. Бұл шараларда заманауи өнер мен халық дәстүрлері тоғысады. Мыңдаған қатысушы мен көрермен жыл сайын қатысады.
- Слобожанщина спорт саласында да танымал. Харьков қаласы футбол, шахмат, бокста жетістіктерге жеткен көптеген спортшылардың отаны. Бұл өңірде Сергей Бубка мен Евгений Левченко тәрізді танымал спортшылар дүниеге келген.
Бұл қызықты деректер Слобожанщина өңірінің өзіндік мәдениеті мен тарихи маңызын айқын көрсетеді. Бұл өңір украин халқының қалыптасуына, ғылымы мен өнеріне елеулі үлес қосты. Бүгінде де Слобожанщина дамуын жалғастырып, ұлттық дәстүр мен жаңашылдықты ұштастыра алады. Бұл өлкені аралау — ерекше тарихи атмосфераны сезініп, мәдени мұрасын танудың тамаша жолы.
