Эстония — Еуропадағы ең шағын мемлекеттердің бірі болғанымен, оның тарихы, мәдениеті және қазіргі жетістіктері көптеген елдердің назарын аударады. Бұл ел ортағасырлық атмосфераны жоғары цифрлық технологиялармен, дәстүрге деген құрметті инновациялық көзқараспен шебер ұштастыра білген. Аумағы шағын болса да, Эстония табиғатқа деген сүйіспеншілігі мен ақылды басқару жүйесі арқылы жаһандық деңгейде танымал бола алды. Төмендегі қызықты деректер арқылы сіз бұл елді мүлде басқа қырынан тани аласыз.
- Эстония — әлемдегі ең цифрландырылған мемлекеттердің бірі. Мұнда мемлекеттік қызметтердің барлығы дерлік онлайн түрде қолжетімді, соның ішінде сайлауға қатысу да бар. Әрбір азаматтың жеке электронды куәлігі бар, соның арқасында олар кезексіз, қағазбастылықсыз барлық қызметтерді пайдалана алады.
- 2005 жылы Эстония әлемде алғаш рет электронды мемлекеттік сайлау өткізді. Содан бері азаматтар сайлауға интернет арқылы кез келген жерден қатыса алады, тек ID-коды жеткілікті. Бұл тәжірибе қауіпсіз әрі тиімді деп танылды.
- Таллин — Эстония астанасы — Еуропадағы ең жақсы сақталған ортағасырлық қалалардың бірі. Оның Ескі қаласы ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген. Тар көшелер, готикалық шіркеулер мен бекініс қабырғалары туристерді бірнеше ғасыр бұрынғы дәуірге жетелейді.
- Эстон халқы табиғатпен етене байланыста өмір сүреді. Ел аумағының шамамен жартысын ормандар алып жатыр, ал заң бойынша әр азамат табиғи аумақтарда еркін жүруге құқылы. Саятшылық, саңырауқұлақ пен жидек теру, шаңғы тебу сияқты демалыс түрлері кең таралған.
- Эстонияда 2200-ден астам арал бар, бұл оның шағын көлеміне қарамастан. Аралдардың көбі қоныстанбаған, бірақ оларда ерекше флора, фауна және өзіндік мәдениет сақталған. Сааремаа мен Хийумаа — ең танымал аралдар, тыныштық пен үйлесімділікті қалайтындай орта ұсынады.
- Эстон тілі фин-угор тілдер тобына жатады, фин тіліне жақын, ал венгр тілімен алыс туыстықта. Ол үнді-еуропалық тілдерден мүлде өзгеше, сондықтан үйренуге ең күрделі еуропалық тілдердің бірі саналады. Алайда эстон халқы көбіне бірнеше шет тілін меңгерген.
- 2014 жылы Эстония электрондық азаматтық жобасын іске қосты, ол арқылы әлемнің кез келген тұрғыны Эстония аумағында онлайн бизнес аша алады. Бұл бастама ондаған мың кәсіпкерді тартты. Бағдарлама елдің ашықтығы мен цифрлық экономиканың символына айналды.
- Таллинде тіркелген тұрғындар үшін қоғамдық көлік тегін. Бұл бастама сәтті жүзеге асып, Еуропадағы басқа қалаларға үлгі болды. Нәтижесінде көлік кептелістері азайып, экологиялық жағдай жақсарды.
- Ән айту — эстон мәдениетінің маңызды бөлігі. Әр бес жыл сайын елде Үлкен ән фестивалі өтеді, ол 30 мыңнан астам әншіні бір сахнаға жинайды. Бұл — әлемдегі ең ірі әуесқой музыкалық шаралардың бірі.
- Эстония Кеңес Одағынан бейбіт жолмен бөлінді, бұл үдеріс «Әншілер төңкерісі» деп аталады. Мыңдаған адам шеруге ән айту арқылы қатысты. Бұл — зорлық-зомбылықсыз қарсылықтың сирек кездесетін тарихи үлгісі.
- Елде интернетке қолжетімділік өте жоғары — Wi-Fi ормандарда да, аралдарда да жұмыс істейді. Үкімет интернетті негізгі құқық деп есептеп, шалғай аудандарда да қолжетімділікті арттыруға қаржы бөледі. Бұл цифрлық теңдікке жол ашты.
- Эстон халқы жеке деректердің қауіпсіздігіне ерекше мән береді. Заңдар жеке ақпаратты пайдалануды қатаң шектейді. Мемлекеттік органдардың барлық әрекеттері тіркеліп, азаматтарға ашық түрде қолжетімді.
- Эстонияның ұлттық жануары — қарлығаш. Бұл құс көктемнің, жаңа өмір мен қуанышты жаңалықтардың символы саналады. Ол көптеген ресми және мәдени жобалардың белгісіне айналған.
- Эстонияда биік таулар жоқ, бірақ көптеген батпақ, көл және өзендер бар. Туристер елге табиғат аясындағы тыныштық пен экотуризм үшін жиі келеді. Эстония батпақтары Еуропадағы ең таза экожүйелердің бірі саналады.
- Эстонияның білім беру жүйесі үнемі әлемдегі үздіктер қатарынан көрінеді, әсіресе PISA рейтингтері бойынша. Оқушылар математика, оқу және жаратылыстану ғылымдарында жоғары нәтиже көрсетеді. Практикалық білім мен технологияға баса назар аударылады.
- Ел 1990-жылдары-ақ барлық мектептерді интернетпен қамтамасыз етті. Осы арқылы оқушылар цифрлық дағдыларды ерте бастан меңгере бастады. Бұл шешім елдің технологиялық серпілісіне жол ашты.
- Тарту — Эстонияның екінші ірі қаласы және солтүстік Еуропадағы ең көне университеттердің бірі орналасқан жер. Тарту университеті 1632 жылы құрылған. Бүгінде ол — елдің ғылым мен мәдениет орталығы.
- Эстония — Еуропадағы халық саны аз елдердің бірі, мұнда халық тығыздығы өте төмен. Бұл тыныштықты, таза ауаны және жайбарақат өмір сүру ырғағын қамтамасыз етеді. Мұндай ерекшеліктер көптеген адам үшін Эстонияны жұмыс істеу не демалу үшін тамаша елге айналдырады.
- Ел жасанды интеллектіні дамыту жобаларына белсенді қатысады. Кейбір мемлекеттік шешімдер алгоритмдер көмегімен қабылданады. Эстония әлемде алғаш рет автономды жүйелерге құқықтық мәртебе беру мәселесін талқылауда.
- 2000 жылы Эстония интернетке қолжетімділікті адам құқығы ретінде ресми түрде таныды. Бұл цифрлық технологиялар тек дами бермей, күнделікті өмірге де сәтті енгізілуіне мүмкіндік берді. Эстонияның цифрлық қоғам моделі бүгінде көптеген елдер үшін үлгі болуда.
Бұл таңғаларлық деректер Эстонияның кішкентай болса да, идеялары мен жетістіктері арқылы қаншалықты үлкен ел екенін көрсетеді. Оның цифрлық саладағы, білім беру мен мәдениеттегі, экологиядағы табыстары шынайы құрметке лайық. Эстония — өткенін ұмытпай, болашаққа сеніммен қарайтын мемлекеттің жарқын үлгісі. Осындай ерекше әрі қызықты фактілер бұл елге жаңа қырынан қарауға мүмкіндік береді.
