Микеланджело Буонарроти — әлемді әлі күнге дейін таңдандыратын Қайта өрлеу дәуірінің ең ұлы шеберлерінің бірі. Оның шығармалары дарындылықтың, шабыттың және өнерге деген шексіз адалдықтың символына айналды. Бір адамның мүсін, кескіндеме және сәулет өнерінде осындай зор із қалдыруы таңғалдырады. Оның бірегейлігін тереңірек түсіну үшін сіз білмеуі мүмкін Микеланджело Буонарроти туралы қызықты деректермен танысуды ұсынамыз.
- Микеланджело 1475 жылы Тосканадағы Ареццо маңындағы Капрезе қалашығында дүниеге келген. Оның отбасы орта тапқа жататын және ежелгі, бірақ күйреген дворян әулетінен шыққан болатын. Әлсіз денсаулығына байланысты нәрестені асыраушыға берген, оның күйеуі тас қашау шебері болған, бұл жағдай суретшінің болашақ тағдырына айтарлықтай әсер етті.
- Жастайынан Микеланджело Лоренцо Медичидің қамқорлығымен көркемсурет мектебіне түсті. Ол атақты шеберлерден, атап айтқанда Доменико Гирландайодан білім алып, Медичи бақтарындағы көне мүсіндерді зерттеді. Бұл кезең оның көркемдік талғамын қалыптастырып, ең үздік антикалық өнер үлгілеріне қол жеткізуге мүмкіндік берді.
- Микеланджело ұлы мүсінші әрі суретші ретінде танымал болғанымен, өзін ең алдымен мүсінші деп санады. Ол кескіндеме өнері оған мәрмәрмен жұмыс істеу сияқты шынайы қуаныш сыйламайтынын айтқан. Алайда оның Сикстин капелласындағы төбе фрескалары тарихтағы ең атақты өнер туындыларының біріне айналды.
- Сикстин капелласының төбесін безендіру жұмысы шамамен төрт жылға созылды. Микеланджело бұл титандық еңбекті көбінесе жалғыз өзі, көптеген көмекшілерсіз, арқасымен жатып орындаған. Жұмыс өте ауыр болғаны соншалық, замандастарының айтуынша, оның мойны үнемі ауырған және ұзақ уақыт бойы тік жүре алмаған.
- Микеланджелоның ең керемет туындыларының бірі — Давид мүсіні, ол оны қырық жылдан астам уақыт қолданылмай жатқан алып мәрмәр тас блогынан ойып жасаған. Басқа шеберлер бұл тасты жарамсыз деп санаған, бірақ Микеланджело оның ішінде мінсіз форманы көре білді. Бұл мүсін Флоренция республикасының және адам дарынының символына айналды.
- Микеланджело мінезі қиын, көбіне тұйық әрі ашушаң адам болған. Ол салтанатты жиындардан қашып, әңгімелерден аулақ жүріп, бар уақытын еңбекке арнаған. Оның хаттары өнер мен өмір туралы терең ойларын, сондай-ақ жалғыздық сезімін көрсетеді.
- Микеланджело сырт келбетіне аса мән бермегені белгілі. Ол киімін тозғанша кие берген және жеке гигиенаны жиі елемеген. Кейбір деректер бойынша, оның аяқ киімін бірнеше апта бойы шешпегендіктен, кейде оны аяқтан кесіп алып тастауға тура келген.
- Мүсін мен кескіндемеден бөлек, Микеланджело талантты ақын болған. Ол махаббат, өлім, шығармашылық және рухани ізденіс тақырыптарына арналған жүздеген өлеңдер жазды. Оның поэзиясы эмоционалды тереңдігімен және философиялық ойларымен ерекшеленеді.
- Микеланджело ықыласпен атқармаған тапсырыстарының бірі — Римдегі Әулие Петр соборының күмбезін жобалау болды. Архитектуралық білімі болмаса да, ол әлемдегі ең ұлы сәулет туындыларының бірін жасады. Оның шешімдері күмбезге үйлесімділік, беріктік және ғажайып салтанаттылық сыйлады.
- Қартайған шағында Микеланджело соңғы күндеріне дейін жұмыс істей берді. Ол қалпына келтіру жұмыстарына қатысып, мүсіндер мен сызбалар жасады. Оның соңғы еңбектері өлім мен жанның мәңгілігі туралы терең ойларды бейнелейтін күшті эмоционалды және драмалық сипатқа ие болды.
- Аңыз бойынша, Мойсей мүсінін аяқтаған соң, Микеланджело оны балғамен ұрып «Неге сөйлемейсің?» деп айқайлаған. Бұл оқиға оның мүсіндерінің шынайылығы соншалық, тіріліп кететіндей әсер қалдырғанын дәлелдейді.
- Үлкен қаламақы мен даңқына қарамастан, Микеланджело өте қарапайым өмір сүрген және көп мөлшердегі мүлкін туыстарына мұраға қалдырған. Ол сән-салтанаттан қашып, өмірдің басты құндылығы ретінде өнерді жоғары қойған.
- Өз шығармаларында Микеланджело өзін басқа кейіпкерлердің бейнесіне енгізіп жиі автопортрет жасаған. Мысалы, Сикстин капелласындағы «Қиямет күні» сахнасында ол өзін Варфоломей әулиенің сыпырылған терісі түрінде бейнелеген. Бұл оның терең рухани тебіреністерінің және өз өлімін сезінуінің көрінісі.
- Өз дәуірінде діни шиеленістерге қарамастан, Микеланджело өзінің жеке сенімін сақтап қалған және ашық дауларға қатыспаған. Оның кеш кезеңдегі туындылары ерекше діни тереңдікпен және рухани тазалыққа ұмтылысымен ерекшеленеді.
- Микеланджело 1564 жылы Римде 89 жасында дүниеден өтті. Ол көптеген замандастарынан ұзақ өмір сүріп, артында ұлы мұра қалдырды, ол бүгінге дейін өз маңыздылығын жоғалтқан жоқ. Оның денесі өз қалауымен Флоренциядағы Санта-Кроче базиликасында қайта жерленді.
- Оның есімі ең жоғары шеберліктің және жетілуді тоқтаусыз іздеудің символына айналды. Ғасырлар бойы суретшілер, мүсіншілер және сәулетшілер Микеланджелоның шығармашылығынан шабыт алды. Оның ықпалы тек Италияда ғана емес, бүкіл Еуропа мәдениетінде де сезіледі.
- Өз дарынына қарамастан, Микеланджело әрқашан өзін қатты сынайтын. Ол жиі өз жобаларын қайта өңдеп, кейде аяқталған туындылардан бас тартатын, егер оларды мінсіз емес деп тапса. Бұл жетілдіруге ұмтылу оның еңбектеріне таңғажайып күш пен әсерлілік сыйлаған.
- Микеланджело шабытты құдайдың сыйы деп санағаны туралы дерек бар. Ол нағыз суретші мәрмәрдің ішінде жасырылған форманы ашуы керек деп айтқан, оны ойдан шығармауы керек деп есептеген. Бұл философия оның өнерге деген көзқарасына үлкен әсер етті және адам мен табиғат арасындағы өзара әрекеттестіктің үлгісі ретінде тарихта қалды.
Осы керемет және әсерлі фактілер Микеланджело Буонарроти өмірі мен шығармашылығын жақсырақ түсінуге көмектеседі деп сенеміз. Оның дарыны бүгінгі күнге дейін бүкіл әлем бойынша мыңдаған адамдарға шабыт сыйлап келеді. Мұндай қызықты және таңғаларлық деректермен танысу адамның сұлулық пен кемелдікке ұмтылу мүмкіндігінің шексіз екенін тағы бір мәрте дәлелдейді.
