Оңтүстік Африка — бұл бай табиғатымен, көпұлтты мәдениетімен және әлем тарихына әсер еткен оқиғаларымен ерекшеленетін ел. Мұнда ұлттық парктер, ірі мегаполистер, жүзім алқаптары және бостандық үшін күрес қатар өрбіген. Ел аумағында шөлдер мен тропиктік ормандар, алуан түрлі тілдер мен дәстүрлер қатар кездеседі. Осындай ерекшеліктер оны ерекше әрі танымдық тұрғыда тартымды етеді. Назарларыңызға сіз білмеуі мүмкін Оңтүстік Африка туралы таңғаларлық әрі пайдалы деректерді ұсынамыз.
- Оңтүстік Африка — әлемдегі үш астанасы бар жалғыз мемлекет. Әкімшілік астана — Претория, заң шығарушысы — Кейптаун, ал сот билігінің орталығы — Блумфонтейн. Бұл жағдай елдің тарихи құрылу кезеңінде қабылданған келісімдерге байланысты қалыптасқан.
- Елде 11 ресми тіл бар. Олардың қатарында зулу, коса, африкаанс, ағылшын және тағы жеті жергілікті тіл бар. Бұл елді әлемдегі ең көптілді мемлекеттердің біріне айналдырады.
- Оңтүстік Африка — адам құқықтары үшін күрескен әйгілі тұлға Нельсон Манделаның отаны. Ол түрмеде 27 жыл отырып, кейін елдің алғашқы қара нәсілді президенті болды. Оның есімі апартеидке қарсы күрестің символына айналды.
- Бұл ел ядролық қарудан өз еркімен бас тартқан әлемдегі санаулы мемлекеттердің бірі. 1991 жылы ел билігі ядролық оқтұмсықтарын жойды. Бұл қадам халықаралық қауымдастық тарапынан жоғары бағаланды.
- Кейптаундағы әйгілі Табиғи үстел тауы елдің ең танымал нысандарының бірі. Оның шыңы үстел тәрізді тегіс және ашық күндері Атлант мұхитының әсем көрінісін тамашалауға болады. Бұл тау әлемнің жаңа жеті табиғи кереметінің бірі ретінде танылған.
- Елде «Үлкен бестікті» — арыстан, қабылан, мүйізтұмсық, піл және буйволды көруге болады. Бұл жануарларды өз табиғи мекенінде тамашалау үшін туристер Оңтүстік Африкаға жиі келеді. Крюгер ұлттық паркі сияқты қорықтар жабайы табиғатты қорғау саласында әлемдік көшбасшы саналады.
- Қазіргі адамзаттың ең көне қаңқалары дәл осы елде табылған. «Адамзат бесігі» деп аталатын аймақ ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген. Мұнда табылған сүйектердің жасы 2 миллион жылдан асады.
- Оңтүстік Африка — алтын мен платинаның әлемдегі ең ірі өндірушілерінің бірі. Ел экономикасы пайдалы қазбаларды өндіруге, әсіресе Гаутенг провинциясында, негізделген. Йоханнесбург қаласы алғашында алтын өндірісінің орталығы ретінде құрылған.
- Елде жүзім шаруашылығы жақсы дамыған. Кейптаунға жақын орналасқан Стелленбос өңірі сапалы шараптарымен танымал. Мұнда жүзім алғаш рет XVII ғасырда отырғызылған.
- Елде әлеуметтік теңсіздік мәселесі әлі де өзекті. Заманауи тұрғын үй кешендері мен кедей тауншиптер бір-біріне жақын орналасқан. Мемлекет осы айырмашылықты азайту үшін түрлі реформалар жүргізіп келеді.
- 2010 жылы Оңтүстік Африка Африка құрлығында алғаш рет футболдан әлем чемпионатын өткізді. Бұл бүкіл континент үшін маңызды оқиға болды. Турнир елдің спорттық және туристік инфрақұрылымының дамуына серпін берді.
- Елде оңтүстік жартышардағы ең ірі SALT телескопы орналасқан. Бұл құрылғы алыс галактикаларды бақылауға мүмкіндік береді. Астрономия — Оңтүстік Африкада маңызды ғылым саласы болып есептеледі.
- Елде өсімдіктердің 20 мыңнан астам түрі тіркелген. Бұл — әлемдегі барлық флораның шамамен 10 пайызы. Кап флоралық аймағы — планетадағы алты ірі ботаникалық аймақтың бірі.
- Оңтүстік Африкада сирек кездесетін жануарларды қорғауға арналған экологиялық бастамалар кең көлемде жүргізіледі. Мысалы, мүйізтұмсықтарды браконьерлерден қорғау бағдарламалары бар. Бұл жобалар халықаралық ұйымдардың қолдауымен жүзеге асады.
- Жергілікті тағамдар түрлі мәдениеттердің әсерін бойына сіңірген: африкалық, голланд, үнді және ағылшын асханаларының элементтері кездеседі. «Брай» — дәстүрлі барбекю елде өте танымал. Сондай-ақ кептірілген ет — билтонг жиі тұтынылады.
- Елдің ұлттық валютасы — ранд. Атауы алтынға бай Витватерсранд жоталарынан алынған. Ранд 100 центке бөлінеді және купюраларда «Үлкен бестік» жануарлары бейнеленген.
- Ел климаты әртүрлі: Намибия шөліндегі құрғақ аймақтан бастап, шығыс жағалауындағы субтропикалық белдеуге дейін. Бұл әртүрлілік жыл бойы туризмге қолайлы жағдай жасайды. Табиғи контрасты көргісі келетін туристер елге жиі ағылады.
- Оңтүстік Африкада 60 миллионнан астам халық тұрады. Халықтың басым бөлігі — 30 жасқа дейінгі жастар. Бұл елге жоғары әлеует пен даму қарқынын береді.
- Кейптаунда су тапшылығына байланысты ерекше су жинау жүйесі енгізілген. Қала су үнемдеу саласында басқа мегаполистерге үлгі болды. Мұнда жаңбыр суын жинау және қайта пайдалану технологиялары кеңінен қолданылады.
- Ел алты мемлекетпен шекаралас және өз ішінде бір мемлекет — Лесото корольдігін толығымен қоршап тұр. Мұндай географиялық ерекшелік Оңтүстік Африканы аймақтағы транзиттік хабқа айналдырады. Ол Африка одағы мен БРИКС ұйымының мүшесі болып табылады.
Оңтүстік Африка — бұл жай ғана географиялық атау емес, тұтас әлем іспеттес. Бұл қызықты деректер елдің сан қырлы тарихы мен бүгінгі дамуын тереңірек тануға мүмкіндік береді. Сіз бұл мемлекеттің қаншалықты бай, түрлі салаларда алға шыққан ел екенін білмеуіңіз де мүмкін еді. Оңтүстік Африка туралы таңғаларлық деректер жаңа көкжиектерге жол ашып, саяхатқа деген қызығушылығыңызды оята алады.
